چکیده:
با توجه به خروج ایالات متحده آمریکا از توافق جامع اقدام مشترک (برجام) در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ احتمال از سرگیری و یا تشدید تحریمها علیه ایران افزایش خواهد یافت. از اینرو نیاز به پیشبینی اثرات احتمالی آن بر اقتصاد ایران بیشتر احساس میشود. اگر سیاستگذار حوزه رفاهی از تاثیر تحریمها بر هر گروه آسیبپذیر درک مناسبی داشته باشد، میتواند با اتخاذ سیاستهای متقابل، زیان رفاهی تحریمها را به حداقل برساند. با توجه به سابقه تحریمهای اقتصادی علیه ایران میتوان از این تجربه برای شناسایی اثرهای رفاهی در این دوران بر گروههای آسیبپذیر استفاده کرد. همچنین با اذعان به اثرهای احتمالی تحریم بر سبد مصرف غذایی خانوار، به فقر غذایی خانوارها و آثار تحریم بر آن نیز توجه ویژه شده است. از اینرو، برنامههایی توسط معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای تعدیل اثرهای تحریم و به طور کلی توانمندسازی جامعه و افزایش سطح رفاه اقشار فرودست طراحی شد و برخی در مسیر اجرایی شدن هستند. مقاله پیش رو کلیاتی از این برنامهها را ارائه میکند. برای مقدمه تصویری از تاثیر تحریمها بر سطح معیشت و رفاه مردم ارائه شده است و سپس هر یک از این برنامهها (برنامه حمایت غذایی، برنامه تضمین حداقل درآمد، مشاغل عمومی، یکپارچهسازی نظام حمایت اجتماعی) تشریح شدهاند.
خلاصه ماشینی:
براي مثال بر اساس محاسبات به عمل آمده در سال ١٣٩٧ قيمت تمام شده هر کيلو کالري ٢٧ ريال خواهد بود که معادل ٨١٧ هزار ريال کمک هزينه ماهيانه به ازاي هر خانوار (متوسط ٢٠٠ هزار ريال به ازاي هر فرد) مي باشد و بر اين اساس سهم خانوارهاي دچار فقر غذايي انرژي ٢ واحد درصد افزايش مييابد.
١ / / / / / نمودار شمارة ١: نرخ فقر سرانه کل ، شهري روستايي و کل منبع : طرح آمارگيري از هزينه و درآمد خانوار مرکز آمار ايران بر اين اساس پيش بيني مي شود اگر در نتيجۀ تحريم هاي فعلي در شرايطي کاملا مشابه با تحريم هاي سال ١٣٩٠ قرار بگيريم ، پس از يک سال جمعيت فقيران نزديک به ٢,١ ميليون نفر افزايش مي يابد.
/ / / / / 21 نمودار شمارة ٧: درصد خانوارهاي روستايي منبع : طرح آمارگيري از هزينه و درآمد خانوار مرکز آمار ايران خانوارهاي تحت پوشش کميته امداد و بهزيستي حدود ٦٠% خانوارهايي که تحت پوشش قرار دارند فقير هستند، اما دست کم توانسته اند طي سال هاي ١٣٩٠ تا ٩٢ وضعيت ثابتي را براي خانوارهاي تحت پوشش حفظ کنند.
/ / / / / 22 نمودار شمارة ٨: درصد خانوارهاي فاقد حمايت اجتماعي (بيمۀ تأمين اجتماعي ، حمايت از سوي کميتۀ امداد و بهزيستي ، مستمري بازنشستگي ) منبع : طرح آمارگيري از هزينه و درآمد خانوار مرکز آمار ايران ١- بستۀ حمايت غذايي براي ارائۀ سياست هاي جديد در حوزة فقر غذايي و سبد کالا نياز به محاسبۀ کمينۀ ارزش هر کيلوکالري است .