چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های هویت ملی در کتاب های فارسی مقاطع ابتدایی و راهنمایی انجام شده است. بر این اساس، تعداد 8 جلد کتاب درسی شامل 5 جلد کتاب مقطع ابتدایی و 3 جلد کتاب مقطع راهنمایی مربوط به سال تحصیلی 88-1387 با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگرفت. در این تحقیق، عناصر هویت ملی ترکیبی از سه عنصر فرهنگ باستان، فرهنگ اسلام و تجدد در نظر گرفته شد- که هر یک از آنان نیز دارای مولفه ها و ابعادی خاص خود بودند. پایایی تحقیق با استفاده از روش آزمون- آزمون مجدد، اندازه گیری شد که در 80 درصد موارد، نتایج یکسانی به دست آمد. یافته های تحقیق نیز با استفاده از آمار توصیفی و اندازه گیری فراوانی مولفههای هویت ملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به هر یک از سوالات تحقیق به طور جداگانه پاسخ داده شد. یافتههای پژوهش حاضر گویای عدم توجه یکسان به مولفه های هویت ملی در کتاب های فارسی مقاطع ابتدایی و راهنمایی میباشد؛ به طوری که به برخی از مولفههای ایرانی بودن شامل آیینها و هنجارهای ملی، اسطوره های ملی، نمادهای ملی و مولفه های تجدد شامل قانون، تفکیک قوا، پارلمان، دموکراسی و حقوق بشر، توجه کمتری شده است.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش بر آن است تا دریابد که هویت ملی در کتاب های فارسی دوران ابتدایی و راهنمایی به چه میزان مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه تالیف کتب درسی بوده و کدام بعد از ابعاد آن مورد توجه آنان قرار گرفته است.
اماکن دینی- مذهبی با 3 تصویر در مکان دوم، مناسک و ارزشهای دینی – مذهبی و جغرافیای ایران هر کدام با 2 تصویر در مکان سوم، شخصیتهای دینی – مذهبی، شخصیتهای انقلاب اسلامی و حوادث تاریخی انقلاب اسلامی وجغرافیای ایران نیز هر کدام با یک تصویر از جمله ابعادی هستند که در کتاب به آنها اشاره شده است- به سایر ابعاد هویت ملی در این کتاب هیچ گونه اشارهای نشده است.
مناسک و ارزشهای دینی – مذهبی و شخصیتهای انقلاب اسلامی و اماکن دینی – مذهبی هر کدام با 1 تصویر از جمله ابعادی هستند که به آنها اشاره شده است و به سایر ابعاد هویت ملی در میان تصاویر این کتاب اشاره نشده است.
قهرمانان و شخصیتهای ملی، اماکن دینی – مذهبی، شخصیتهای دینی – مذهبی، مناسک و شعائر دینی- مذهبی، جغرافیای ایران، آیینها و هنجارهای ملی، شخصیتهای انقلاب اسلامی و حوادث تاریخی انقلاب اسلامی به ترتیب با 16، 13، 11، 10، 5، 5، 4، و 2 تصویر مکانهای دوم تا هشتم را به خود اختصاص دادهاند و به سایر ابعاد هویت ملی در میان تصاویر کتب فارسی دوران ابتدایی اشارهای نشده است.