چکیده:
امنیت از جمله مقولههای اساسی در تعاملات میان انسانهاست که بررسی آن موضوع تحقیقات بسیاری بوده است. کجروی ایدئولوژیک و رشد جریانهای فکری انحرافی همواره از عوامل مهم در تضعیف امنیت در سطح ملی و بینالمللی(سیستمی) بوده است. از جمله این جریانهای انحرافی، تفکر وهابیت است که با ارائه قرائتی سلفی و تکفیرگرایانه از اسلام، همواره با حمایت از گروههای تندرو تروریستی نظیر القاعده و طالبان، بستر ساز ناامنی در جهان اسلام بوده و به عنوان عنصر نامطلوب امنیتی در سطح بینالملل شناخته میشود. در مقابل تفکر وهابیت، اسلامگرایی سیاسی امام خمینی(ره) قرار دارد که با تکیه بر مبانی اصیل اسلامی سعی دارد که نخست، نشان دهد آنچه که رسانههای معاند درباره اسلام در جهان منتشر میسازند، خلاف واقعیت است و دو اینکه، تفاوت میان اسلام حقیقی و جریان انحرافی سلفیگرایی وهابیت را روشن سازد و متعاقب آن با گسترش آموزههای اصیل اسلامی صلح را در جهان گسترش دهد. موضوع اصلی نوشتار حاضر، این است که اسلامگرایی سیاسی امام خمینی(ره) و قرائت وهابیت از اسلام، هریک چه نقشی در افزایش یا کاهش امنیت در سطح بینالمللی داشتهاند. یافتههای تحقیق به شیوه کتابخانهای نشان میدهند که قرائت سلفی- تکفیرگرایانه وهابیت از اسلام نه تنها کمکی به تأمین امنیت بینالمللی نکرده، بلکه با تزریق تفکرت انحرافی همچون جهاد ابتدایی در ذهن گروههای تروریستی، خوراک فکری لازم جهت اقدامات خصمانه این گروهها را فراهم ساخته است. در مقابل اسلامگرایی سیاسی امام خمینی(ره) با آموزههایی چون مبارزه با تروریسم، حقوق بشر، کرامت انسانی و ... همواره بستر ساز صلح میان دولت- ملتها بوده است.
خلاصه ماشینی:
بررسی مقایسهای بازتابهای اسلام سیاسی امام خمینی(ره) و اسلام سلفی-تکفیری وهابیت بر صلح و امنیت بینالمللی سعید ساکی 1 ناصر پورحسن 2 سیده هاله مهدی زاده 3 چکیده امنیت از جمله مقولههای اساسی در تعاملات میان انسانهاست که بررسی آن موضوع تحقیقات بسیاری بوده است.
از جمله این جریانهای انحرافی، تفکر وهابیت است که با ارائه قرائتی سلفی و تکفیرگرایانه از اسلام، همواره با حمایت از گروههای تندرو تروریستی نظیر القاعده و طالبان، بستر ساز ناامنی در جهان اسلام بوده و به عنوان عنصر نامطلوب امنیتی در سطح بینالملل شناخته میشود.
در مقابل گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی(ره) قرار دارد که با تکیه بر مفاهیم و بنیانهای اسلامی اصیل، دالهایی را در درون خود جای داده است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را به سمت صلح و در نتیجه تأمین امنیت بینالملل سوق میدهد.
بنابراین در این تحقیق، نگارندگان با استفاده از همین رویکرد، یعنی رویکرد سازهانگاری با شیوهای تطبیقی، به بررسی تأثیرات گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی(ره) و گفتمان وهابیت سعودی بر تأمین یا تضعیف صلح و امنیت بینالملل میپردازند.
تعارضات ایدئولوژیکی و فرهنگی وهابیت سعودی با گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی(ره) از آنجاییکه عربستان، هویت ملی خود را بر مبنای مفاهیم مذهبی با منشأ وهابیت تعریف میکند، بنابراین اختلافات مذهبی را میتوان به عنوان عنصری مهم در روابط با ایران مورد ملاحظه قرار داد.
اگر چه «گراهام فولر» بر این اعتقاد است که: «شیعیان منطقه به عنوان مسلمانان فراموش شده جهان عرب محسوب میشوند»، اما ایران و عربستان تلاش دارند تا نقش سیاسی آنان را تحت تأثیر قرار دهند.