چکیده:
قراردادهای مشارکت در تولید در طول دهه 1960 رواج یافتند و بسیاری از کشورهای نفت خیز از آن پس از این گونه قراردادها استفاده کردند. در قراردادهای مشارکت در تولید، نفت و گاز تولید شده میان دولت و شرکت سرمایه گذار تقسیم می شود. مالک منبع، دولت است و به طور معمول، مدیریت عملیات را شرکت ملی نفت به عهده دارد و به این طریق با شرکت سرمایه گذار در ارتباط است. شرکت پیمانکار نیز متعهد به پرداخت مالیات و در برخی موارد پرداخت حق مالکانه است. در این گونه قراردادها، مشارکت دولت و آموزش نیروی انسانی تایید شده است. در قراردادهای مشارکت در تولید، شرکت برای دولت کار می کند و در سود و زیان حاصل از تغییرات قیمت و هزینه، همچنین ریسک موجود سهیم است. مدیریت عملیات به صورت مشترک از سوی شرکت طرف قرارداد و دولت صورت می گیرد و شرکت ملزم به پرداخت هزینه های عملیاتی مانند اکتشاف و توسعه است. شکل های دیگر قراردادهای مشارکتی عبارتند از: قراردادهای مشارکت در سود و مشارکت در سرمایه گذاری. در قراردادهای مشارکت در سود، یک یا چند شرکت سرمایه گذار در هزینه های عملیاتی سهیم می شوند و در پایان به جای سهم بندی تولید، سود حسابداری حاصل از فروش میان شرکت تقسیم می شود.
خلاصه ماشینی:
بند دوم :تعریف عملیات توسعه پیش از آن که یک میدان به موجب قرارداد بیع متقابل موضوع توسعه قرار گیرد، فعالیت های اکتشافی توسط شرکت ملی نفت یا پیمانکاران آن انجام می گیرد تا معلوم گردد که آیا توسعه میدان امکان سنجی اقتصادی دارد یا نه؛ یعنی آیا یک میدان تجاری کشف گردیده است یا نه.
بند سوم :نظام مالی بیع متقابل کلیه سرمایه های مورد نیاز برای اجرای یک طرح جامع توسعه باید از سوی شرکت های نفتی خارجی تأمین گردند.
هزینه های سرمایه ای در زمان ا نعقاد قرارداد مشخص گردیده اند، اما هر گونه هزینه سرمایه ای مازاد مورد نیاز برای اجرای طرح جامع توسعه باید از سوی شرکت نفت خارجی فراهم گردد .
دوم آن که تمامی هزینه های سرمایه ای مورد نیاز برای اجرای طرح جامع توسعه و برای تحقق اهداف آن باید توسط شرکت نفتی خارجی پرداخت گردد، اما بازپرداخت آن تنها در محدوده سقف هزینه های سرمایه ای مورد توافق در قرارداد صورت می گیرد.
5-قراردادهای بیع متقابل برای توسعه میا دین نفتی و افزایش ضریب بازیافت معمولأ با محدودیت مدت قرارداد (7 تا 10 سال) مواجه است و در چنین وضعیتی، تمایل شرکت های خارجی که تأمین کننده سرمایه اند، اینست که از چنان روش هایی برای بهره برداری از میا دین استفاده کنند که در حداقل زمان حداکثر بازیافت را نتیجه دهد، زیرا این شرکت ها علی القاعده بر طبق ضوابط با بنگاه داری عمل می کنند و لذا صرفا به دنبال رضایت «سهامداران» خود هستند نه تأمین منافع نسل فعلی و نسل های آینده کشورمان.