چکیده:
جمود بر معنای ظاهری بعضی از آیات قران، باعث ایجاد اختلاف بین مفسرین و زمینه ساز ایجاد شبهه برای مستشرقان شده است. به عنوان نمونه ظاهر، آیه شریفه94 سوره یونس بحث شک پیامبر(ص) نسبت به حقانیت خودش رابیان می کند.. تفاسیر روایی و کلامی شیعه و سنی در این زمینه توضیحاتی نزدیک به هم دارند و همه بر این باورند که پیامبر (ص) هرگز شک نکرد و از پیروان کتابهای آسمانی نیز در این مورد پرسشی نکرد. و اندک اختلاف در نحوه توضیح و توجیهات مفسرین بر اساس مبانی مکتب کلامی شیعه، معتزله و اشاعره است. مفسران فریقین اعتقاد دارند که گر چه در این آیه و برخی ایات دیگر، نبی گرامی اسلام مورد خطاب واقع شده است، ولی از انجا که با ادله متقن عقلی، قرانی، روایی، نحوی، بلاغی و عرفی ثابت شده است که پیامبرهرگز در محتوای وحی شک ننمود مشخص می شودکه خطاب در آیه شریفه به پیامبر نیست و اصل خطاب به امت است و ایشان چون رئیس امت است، مخاطب واقع شده است. و این یک قاعده کلی است که هر گاه بخواهند اهمیت موضوعی را برای قومی بیان کنند، بزرگ آن قوم را مورد خطاب قرار می گیرد و این رویه درقرآن شریف بارها اتفاق افتاده که شخص پیامبر ویا زنان ان حضرت مورد خطاب قرار گرفته اند اما مراد امت بوده است در نتیجه می توان گفت: رسول خدا به وحیانیت آنچه بر او نازل می شد یقین داشت و ذره ای شک و تردید نداشت تا بخواهد با مراجعه به عالمان اهل کتاب رفع شک و تردید کند. وآیه باید به صورتی تفسیر شود.
خلاصه ماشینی:
به علاوه میدانیم که پیامبر هرگز زنی را طلاق نداده است 17-(شک)، ناظر به حالت نفسانی است که تقبیح نشده و به خودی خود مشکلی ندارد 18-شک از حالات است که بر ذهن و روان هر انسانی ممکن است عارض شود و لذا می توان گفت در این آیه شک جرم و گناه نیست نتیجه گیری از انچه گذشت این نکته به دست می اید که پیامبر در امر وحی دارای یقین است ونسبت به ایات الهی ایمان دارد ولذا انچه در ظاهر ایه شریفه از شک به پیامبر نسبت داده شده است یابدان جهت است که شک در معنای جهالت ونادانی به کار نرفته است ویا خطاب به پیامبر بوده اما غیر پیامبرمراد است ویا اینکه غیر پیامبر مورد خطاب می باشد از انجا که قرآن دارای معانی متفاوت و برداشتهای مختلف و باز شدن جنبه ای از اموزشها است می توان گفت با توجه به نظر مفسرین ظاهر آیه خطاب به پیامبر است و ظاهرا هم اشکالی ندارد و این باعث خارج شدن از عصمت و کفر ایشان نیست اگرچه در اصل از موضع «ایاک اعنی و واسمعی یا جاره» است و مخاطب عموم مردم مسلمان و مخاطبین قرآن بوده اند در عین حال که می توان گفت: شک امر غیراختیاری و از بعد معرفت شناختی است و با ریب و امترا که اختیاری است و حالت شبهه افکنی است فرق دارد.