چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش راهبردهای فراشناخت بر خودراهبری یادگیری و پیشرفت تحصیلی ریاضی و ادبیات فارسی دانش آموزان مقطع متوسطه اول بود. جامعه آماری پژوهش نیمه آزمایشی شامل کلیه ی دانش اموزان مقطع متوسطه اول شهرستان شوش در سال تحصیلی 95-1394 به تعداد 2973 نفر بوده که از این تعداد یک نمونه 60 نفری از دانش آموزان پایه هفتم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و سپس به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش(30 نفر) و کنترل (30 نفر )، قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 60 دقیقه ای تحت آموزش راهبردهای فراشناخت قرار گرفتند.برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سنجش خود راهبری در یادگیری دانش آموزان(SDL ) فیشر و همکاران (2001) که پایایی آن به روش الفای کرونباخ برای کل آزمون91/. محاسبه گردید و از نمرات نوبت اول ریاضی و ادبیات فارسی (پیش آزمون ) و نمرات نوبت دوم ریاضی و ادبیات فارسی ( پس آزمون ) استفاده شد. یافته های پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که - با کنترل پیش آزمون، خود راهبری یادگیری و نیز پیشرفت تحصیلی ریاضی و ادبیات فارسی در بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنا دار دارد و آموزش راهبردهای فراشناخت بر خودراهبری یادگیری و پیشرفت تحصیلی ریاضی و ادبیات فارسی تاثیر معنا دار دارد..میزان تاثیر آموزش راهبردهای فراشناخت بر خودراهبری یادگیری (73/0)، پیشرفت تحصیلی ریاضی (57/0)، پیشرفت تحصیلی ادبیات فارسی (42/0) می باشد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس برای بررسی اثربخشی بیشتر آموزش راهبردهای فراشناخت بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی در مقایسه با درس ادبیات فارسی مشخص کرد که این تاثیر از نظر آماری معنی دار نیست. (05/0p> و 23/0 =F).
خلاصه ماشینی:
با توجه به نقش ادبیات فارسی در یادگیری سایر دروس و نیز نقش ویژه ریاضی در آموزش رسمی و همگانی پژوهش حاضربه دنبال بررسی این فرضیات است : ١ - آموزش راهبرد های فراشناخت بر خود راهبری یادگیری به طور معنا داری تاثیر مثبت دارد.
پیشینه ی پژوهش رابطه فراشناخت و خود راهبری: (١٣٩٣,Masomi) در پژوهشی با عنوان ((تاثیر روش تدریس به شیوه حل مساله بر خودراهبری یادگیری و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی مرودشت )) دریافتند که روش تدریس حل مساله بر خودراهبری یادگیری دانش آموزان دختر پایه ششم تاثیر معنا داری دارد .
. (١٣٩٢,Ashouri nejd) در پژوهشی با عنوان ((اثربخشی آموزش راهبرد های فراشناختی بر انگیزه پیشرفت دانش آموزان )) و با انجام پژوهشی شبه آزمایشی در بین دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر رامسر به این نتیجه رسیدند که آموزش راهبرد های فراشناخت را می توان روش موثری برای ارتقای انگیزش پیشرفت دانش آموزان است .
بیشتر مطالعات انجام شده در مورد نقش مهارتهای مطالعه در پیشرفت خواندن و نوشتن دانش آموزان دوره ابتدایی و یا در زمینه آموزش زبان به دانشجویان است ولی در این پژوهش تاثیر متغیر راهبردهای فراشناخت بر پیشرفت تحصیلی ادبیات فارسی دانش آموزان مقطع متوسطه اول بررسی شده است که تازگی دارد.
Meta-cognitive characteristics of the learning environment and academic achievement in students examine the mediating role of motivational beliefs, Journal of Applied Psychology .
The effect of cognitive and metacognitive strategies on learning and retention of girl students in primary school, Master's thesis, Faculty of Education and Psychology, University of Allameh Tabatabai.