چکیده:
منشور سازمان ملل متحد تمامی اعضای جامعه بینالمللی را از تهدید یا توسل به زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال اقتصادی سایر کشورها، یا هر اقدامی که در تعارض با اهداف ملل متحد باشد، نهی نموده است. البته، اصولی مثل اصل توسل به دفاع مشروع و یا توسل کشورها به مکانیزم تامین امنیت دسته جمعی در مقابل کشور خاطی، به عنوان استثنای این اصل، در قالب ماده حقوقی دیگری در منشور مورد تاکید قرار گرفته است. در عین حال، واقعیت این است که اصول سنتی مذکور در مواجهه و تطبیق با تحولات معاصر جامعه بین الملل از جمله پیدایش پدیده نوظهور فضای سایبری ناتوان است.فضای سایبری شبکهای به هم پیوسته از زیرساختهای فن آوری اطلاعات، اینترنت، شبکه های مخابراتی، سیستم های رایانهای، کنترلکننده ها، پردازشگرها، کابل های فیبر نوری، مسیریابها است که عملکرد اکثر سازوکارهای اقتصادی جوامع امروزی را به خود متکی ساخته و از طرف دیگر، امکان مورد هدف قرار گرفتن آنها در قالب حملات و عملیات سایبری هشداربرانگیز است. اینگونه عملیات می تواند تاثیرات بسیار جدی، نهتنها بر دادههای سیستم کامپیوتری، بلکه اختلال و ازکار افتادگی زیرساخت های متکی بر سیستمهای رایانهای را بهدنبال داشته باشد. البته دامنه یک جنگ سایبری میتواند از خشونتهای شبکهای ظاهرا بیضرر تا حملات شدید به زیرساختهای زیربنایی در نوسان باشد. متاسفانه در حالی که بیشتر نگرانی کشورها در برخورد با این پدیده بعد حفاظتی امنیتی داشته و تاکید آنها حفاظت از زیرساختهای رایانهای در برابر فیلترینگ، ایجاد اختلال و آسیب به آنها بوده، چالشهای حقوقی این حوزه و نحوه اعمال و تفسیر قواعد حقوق جنگ به ویژه مقررات توسل به زور با توجه به ویژگی های ذاتی فضای سایبری کمتر بدان پرداخته شده و قابلیت اعمال مقررات مذکور در فضای مجازی در هاله ای از ابهام قراردارد.
خلاصه ماشینی:
Resort to Armed Force آيا حمله سايبري "حمله مسلحانه ١" محسوب مي شود؟در اينجا به دنبال پاسخ اين سوال هستيم که در پرتو تعاريفي که در رابطه با مفهوم توسل به زور و حملات نظامي ارائه گرديده ، آيا عمليات سايبري، با توجه به ويژگي هاي ذاتي خود، ظرفيت آن را خواهند داشت که مصاديق ماهيت ، شدت و گستردگي خاص حملات نظامي را برآورده کند؟ به عنوان اولين پيش شرط براي بررسي موضوع بايد گفت بطور کلي حملات سايبري مي بايست در قالب يک حمله مسلحانه جاي گيرد، بدين معني که بايد بخشي از يک درگيري نظامي همه جانبه بين المللي يا غيربين المللي بوده و به عنوان مقدمه اي براي يک مخاصمه مسلحانه سنتي و يا تسهيل کننده آن صورت گيرد (٢٠١٣.
سوالي که در خصوص جنگ سايبري مطرح مي شود اين است که در فقدان هر گونه تحرکات نظامي ١ معمول جنگ هاي کلاسيک و توسل به قوه قاهره ، آيا يک مخاصمه مسلحانه بين المللي مي تواند از طريق حمله به يک شبکه رايانه اي آغاز شود؟ توسل به زور در نبرد سايبري به چه معناست ؟ آيا نبرد سايبري، چه در مقام حمله يا يک اقدام تلافي جويانه ، نوعي توسل به زور غيرقانوني و يا تهديد و در نتيجه نقض اصل آمره حقوق بين الملل محسوب مي شود؟ منظور از حمله در فضاي سايبري چيست ؟پاسخ به سوالات مذکور مستلزم ارائه تفسيري شفاف نسبت به دو وضعيت است : اول اينکه آن حمله "قابليت انتساب به يک دولت " را داشته باشد و دوم اينکه آيا از نظر حقوق بين الملل آن اقدام "توسل به زور" محسوب گردديا نه ؟ (٢٠١٢ ,Dinniss).
Customery international Humanitarian Law. ICRC and Cambridge University Press , Vol,I ,Rules.
Schmitt Cambridge University Press 978-1-107-02443-4 - Tallinn Manual on the International Law Applicable to Cyber Warfare.