چکیده:
قرآن راهنمای بشریّت و روشنگر تاریکی های گمراهی او به شمار میرود از این رو تمسّک به آن مایۀ حیات قلوب است ودر این راستا هرکسی فراخور حال خود به بخشی از قرآن چنگ زده که نورالدین عبدالرحمن جامی نیز از آن بی بهره نبوده است؛ مهارت وی در ترجمۀ مضامین قرآنی وعربی به شعر فارسی بسیار قابل توجّه است. دانشمند و حکیم جام با استفاده از این تبحّر و دانایی از مصحف شریف در هفت اورنگ خویش بهره ها برده است به طوری که به مسایلی چون توحید، نبوّت، امامت و جز اینها اشاره دارد. پژوهش حاضر بر آن است که با روش تحلیلی توصیفی به این سؤال پاسخ گوید که جامی در چه زمینه هایی از مضامین و ساختار ادبی قرآنی تأثیر گرفته است؟ آیا توانسته این مضامین و ساختار را در قالبی مؤثّر و هدفمند به کار گیرد؟ و در نهایت این نتیجه حاصل شد که وی به مضامینی همچون اصول دین در درجه اول سپس به فروع دین می پردازد واز داستانهای قرآنی همانند داستان یوسف نبی (ع) تأثیر گرفته و نیز توانسته است مضامین مقتبس و محسّنات معنوی را در قالبی زیبا و دارای تأثیر به کار گیرد و همین مسأله ضرورت پژوهش را دوچندان می کند.
خلاصه ماشینی:
» (حکمت، 1320: 100) 1- پیشینۀ پژوهش با توجه به تحقیقات انجام شده توسط نویسنده مقاله ای با این عنوان و حتی شبیه به آن نوشته نشده، ولی مقاله هایی راجع به جامی در زمینه های دیگر کار شده که در اینجا به چند مقاله اشاره می کنیم: حضرت محمد (ص) در اشعار عرفانی جامی از وداد الزیموسی(1384)، اندیشه های جامی در مثنویهای هفت اورنگ از حسین صدقی (1380)، اندیشۀ جامی از پوهاند عبدالحی حبیبی (1384)، جامی و ابن عربی از محمد مبلغ (1343)، جامی شیخ جام نیست از حسن نصیری جامی(1390)، مقالهای تحت عنوان: نگاهی به آثار شعری جامی از رضا اشرف زاده (بی تا)، اساطیر در دیوان های سه گانۀ عبدالرحمن جامی از سیمین دخت مردانی کرانی (بی تا).
» 8-11: حضرت یوسف (ع) هر موقعیتی که از خدا می خواست به وی عنایت می کرد اگر می خواست در صحرا شبان بود و گر می خواست شاه ملک جان بود (همان، 2/109) مضمون این بیت از آیۀ 56 سورۀ یوسف (ع) اقتباس شده است.
» 8-15: عزیز مصر از زلیخا درخواست کرد که از خجالت استغفار کند برو زین پس به استغفار بنشین ز خجلت روی در دیوار بنشین (همان، 2/142) مضمون این بیت از آیۀ 29 سورۀ یوسف (ع) اقتباس شده است.