چکیده:
در بیمههای اشخاص، بیمهگر ممکن است در مورد برخی از حوادث، اساساً تعهدی نداشته باشد یا بتواند با شرط ضمن عقد خود را از مسؤولیت برهاند. استثناهایی که شرکت بیمه در صورت حدوث آنها مسؤول نیست نیز خود بر دو نوع است: یا قابلیت پوشش بیمهای با توافق بعدی را داراست یا اینکه تحقق آن شرایط خودبخود شرکت بیمه را از مسؤولیت معاف میسازد و به عبارتی موجب «سقوط تعهد» است. در این مقاله حالتهای مختلفی که در آنها بیمهگر تعهدی ندارد و شرایط و قیود این حالات مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
هر چند در قانون بیمه ، خودکشی بیمه شـده ، از مـوارد معافیـت بیمـه گـر از مـسؤولیت محسوب نگردیده، ولی جلوگیری از ایـن عمـل نامـشروع و غیرمـذهبی ، کـه در اسـلام از گناهان کبیره محسوب شده ، از یک طرف و اینکه ، «عملی کـه مـسبب آن خـود بیمـه شـده باشد، خطر محسوب نشده و قابل بیمه کردن نیست »،١٢ از طرف دیگر ایجاب می کنـد، تـا بیمه گر در این خصوص از مسؤولیت معاف شود.
زیـرا بـه موجـب مـاده ٢١٧ قانون مدنی صرفا یک حالت برای وضعیت مذکور وجود دارد و آنهم در صورتی است که بیمه شده ، هنگام انعقاد قرارداد، به اینکه قصد خودکشی دارد، تصریح نماید و عقد بیمه نیز مبتنی بر همین جهت انعقاد یابد.
به موجب ماده ٩ (بند ١)، در صورتی که بیمه شده خودکشی کند و یا در اثر خودکشی فوت نماید، بر اساس شرایط زیر عمل می گردد: ـ «هرگاه دو سال تمام از مدت بیمه نگذشته باشد، فقط اندوخته بیمه نامه که از طرف بیمه گر تعیین می شود، به استفاده کننده پرداخت خواهد شد».
بند «و» ماده ٢٤ آئین نامه شماره ٢٣ راجع به شرایط عمومی بیمه نامه حـوادث اشـخاص (انفـرادی ) در ایـن خصوص مقرر می دارد: «بیماری و ابتلا به جنون بیمه شده ـ خارج از تعهد بیمه گر است ـ مگر آنکه ابـتلا بـه جنون ناشی از تحقق خطر موضوع این بیمه باشد».