چکیده:
بین زبان و جامعه ارتباط متقابل وجود دارد که در این فرایند ارتباطی، ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی گروههای جامعه در زبان آنها منعکس میشود؛ بنابراین زبان میتواند ابزاری برای شناخت این ویژگیهای اجتماعی و خردهفرهنگی باشد. در این مقاله قصد بر این است که از طریق بررسی زبان عامیانه جوانان به مناسبات اجتماعی آنان با گفتمان مسلط جامعه و نهادهای اجتماعی، پی ببریم. بر این اساس هدف نهایی، بیان نقش و کارکرد گفتار عامیانه در خردهفرهنگ جوانان است. تبیین نظری پژوهش حاضر، بر مبنای نظریه کارناوال باختین و مناسبات زبان و قدرت در گفتمان فرکلاف، انجام شد و با استفاده از روش تحلیل گفتمان و الگوی تحلیلی فرکلاف، دادههای مورد نظر تحلیل شدند. جامعة آماری، وبلاگهای شخصی (زندگی بلاگ) جوانان 15-29 سال و نوشته شده از سال 1385 تا 1388، در نظر گرفته شد. نمونهگیری به روش نظری و هدفمند انجام شد. حجم نمونه با رسیدن به نقطهی اشباع و تکرار در یافتهها، به 30 متن وبلاگ رسید. روند تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش به این نتیجه رهنمون شد که گفتار عامیانه در خرده فرهنگ جوانان به گونهای یکدست و مشابه به کار نمیرود .بلکه با توجه به فضای اجتماعی کاربرد آن، شکلهای متفاوت مییابد؛ این زبان بهعنوان زبانی کارناوالی، نظم مسلط، هنجارها و نهادهای اجتماعی آن را به چالش میکشد و با تمرکز بر لذتی کانالی، در برابر ارزشها و هنجارهای ایدئولوژیک مسلط به شکلی پنهان مقاومت میورزد. این مقاومت با صبغة کارناوالی خود، به گونهای متفاوت در فضای فرهنگی پایین شهر و بالای شهر و در حوزههای ارزشی و ایدئولوژیکی متفاوتی از گفتمان مسلط، به منصة ظهور میرسد.
خلاصه ماشینی:
اين زبان دريچه اي است به سوي دنياي نسل جوان امروز جامعه و بايد ديد که اين گفتار پاسخگوي چه نيازي از آنها است ؟ آيا اين زبان را مي توان همچون عرصه اي کارناوالي مطرح کرد که در آن هنجارها و نظم اجتماعي به چالش کشيده مي شود؟ و آيا مي توان گفتار عاميانه را، آگاهانه يا ناآگاهانه مقاومتي در مقابل گفتمان رسمي و نظم و هنجارهاي آن محسوب کرد؟ در تحقيق حاضر، قصد بر اين نيست که گفتار عاميانه را از ديدگاه آسيب شناسي به عنوان آسيبي زباني و اجتماعي بررسي کنيم ، بلکه اين زبان را به عنوان واقعيتي اجتماعي در خرده فرهنگ جوانان مورد تحليل قرار مي دهيم .
پرسش هاي پژوهش سوال اصلي : کارکرد گفتار عاميانه در خرده فرهنگ جوانان به چه صورت است ؟ سوالات فرعي : آيا مي توان گفتار عاميانه را هم چون ابزاري براي مقاومت جوانان در برابر گفتمان رسمي و مسلط جامعه دانست ؟ 75 - آيا مي توان گفتار عاميانه را به عنوان زباني کارناوالي ، در فضاي خرده فرهنگي جوانان مطرح ساخت ؟ ادبيات نظري پژوهش از ميان گروه هاي اجتماعي ، جوانان متمايل ترين و مستعدترين گروه جهت خلق و کاربرد گفتار عاميانه مي باشند.
و براي تحليل مناسبات بين گفتمان مسلط جامعه و گفتار عاميانه جوانان ، با گذار از مرحله ي توصيف ، گزاره هاي گفتماني مسلط در متن و در مقابل آن ، معاني توليد شده در فضاي خرده فرهنگي جوانان در وبلاگ ها، مورد بررسي قرار مي گيرد.