چکیده:
زبانشناسان، اغلب زبانهای دنیا را در قالب خانوادههای بزرگ زبانی تقسیم بندی کردهاند. در مورد ارتباط زبانهای ترکی و مغولی دو دیدگاه متفاوت وجود دارد. یکی از دیدگاهها هم خانواده بودن این دو زبان را بیان میکند و دیدگاه دیگر با عدم پذیرش این نظریّه از رابطه بین زبانی سخن به میان میآورد. صاحبان دیدگاه اوّل بر این باورند که دو زبان ترکی و مغولی در گذشتههای دور از یک زبان واحد منشعب شده و به مرور زمان به صورت دو زبان مستقل درآمدهاند. گروه دوّم نیز بر این عقیدهاند که دو زبان ترکی و مغولی خویشاوند نبوده بلکه در یک ارتباط عمیق زبانی بودهاند. با نگاهی به فرهنگ لغتهای فارسی درمییابیم که فرهنگ نویسان ایرانی در تشخیص واژگان ترکی و مغولی گاهی دچار اشتباه گردیدهاند. در این نوشته سعی بر آن است که ارتباط زبانهای ترکی و مغولی به صورت کلّی بررسی گردد و میزان تفاوت این دو زبان از جهات مختلف نشان داده شود.
خلاصه ماشینی:
بـر این اساس ، موضوع پژوهش حاضر که در پیوند با ارتباط زبان های ترکی و مغـولی اسـت ، بایـد در راستای نظریۀ اشاره شده ، مورد بررسی قرار گیرد.
٣ نمونه های مورد بررسی در پژوهش حاضر، از آثار پژوهشگران مختلفـی از جملـه (١٩٨٧ ,Abullayev)، (Atalay, ٢٠٠٦)، (١٩٦٢ ,Clauson)، (١٩٥٤,luCaferog)، (١٩٨٠ ,Doerfer)، (٢٠٠٨ ,Ercilasun)، (٢٠١٥ ,lGu) و (٢٠٠٣ ,Lessing) و (٢٠١٦ ,Poppe) استخراج شده اند.
او بر این باور اسـت ارتباط دو زبان متعلق به زبان های آلتایی [مانند ترکی و مغولی ] نسبت به ارتباط دو زبـان متعلـق بـه یک خانواده زبانی دیگر [مثل فارسی و روسی متعلق به خانواده زبان های هند و اروپایی ] دورتـر و پیچیده تر است (٣٤ .
ایـن واژه از زبـان مغولی وارد برخی زبان های ترکی نیز شده است .
این واژه ، اگر چه امروزه در ترکـی ترکیه مورد استفاده قرار می گیرد، اما از مغولی وارد ترکی عثمانی شده است .
Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati, İstanbul: Simurg Yayınları.
٢ یکی از منابع مهم تشخیص واژه های دخیل ترکی و مغولی در زبان فارسی اثر چهار جلدی گرهارد دورفـر زبانشـناس معروف آلمانی است : Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen I-II-III-IV, Franz Steiner Verlag, Wiesbaden, 1963-1975.
Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Many words have entered the Persian language from Turkic and Mongolian languages.
Errors in identifying Turkic and Mongolian words is not limited to Persian dictionaries.