چکیده:
دعا، نمایش حضور موجودی ناچیز در برابر خالق بیهمتا و تجلّی تواضع عابدانهی وی در مقابل اوست، که نشان از سطح اندیشگی و میزان معرفت «داعی» از «دعا إلیه» دارد. اثر و اهمیّت دعا در زندگی انسان در طول تاریخ _از آغاز تا آینده_ بر همگان مسلم است، بطوریکه میطلبد الگوی بایسته «دعا إلیه» و توانمند در بیان عواطف «داعی» در اختیار باشد. این پژوهش سعی دارد تا با ارائه ساختار و شیوه دعای مطلوب از نظر قرآن، نشان دهد که بزرگان و ادبای قدیم چگونه با روح قرآن آشنا و مبانی آن را در خلوت خود، خواسته یا ناخواسته، زمزمه کرده اند.خواجه عبدالله انصاری از جمله این قلّه هاست که قرآن را با جان خود نوشیده، چنانچه تألیفات وی انعکاسی از آن منبع الهی است. نگارندگان با بررسی دعای قرآن و سطح حضور آن در مناجات نامه ضمن بیان زیباشناسانه این شیوه، در پایان به این نتیجه می رسند که خداوند در جای جای قرآن اسلوب و الگوی مطلوب دعا را از زبان پیامبران به انسان ها آموخته است. چنانکه پیر هرات که در مکتب قرآن رشد یافته، مناجات نامه را تحت تأثیر دعای قران به رشته تحریر در آورده است.
خلاصه ماشینی:
هدف و سؤال پژوهش : اين مقاله مي کوشد تا با ارائه الگوي گفتماني ادبيات دعاي قرآن ، نشان دهد که خواجه عبدالله چگونه آن سبک و شيوة دعاي قرآن را در مناجات نامه منعکس سال اول کرده اســت ، طوري که سرمشق خيلي از الهي نامه هاي بعد از خود شده است و در نهايت شمارة اول به سؤالات زير پاسخ دهد: ١٣٩٦ * دعا در قرآن به چه شکلي بيان شده است ؟ * ادبيات دعايي قرآن و بازتاب آن در مناجات نامه خواجه عبدالله به چه شکلي است ؟ پيشينة پژوهش : در خصوص اهميت و نقش دعا و روش دعاي پيامبران مقالاتي نوشته شده است همچون : «ادب برابر خدا، روش الگويي پيامبران اولو العزم به هنگام دعا» از علي حسين زاده که به تحليل گفتار و رفتار پيامبران اولوالعزم در گفتگو با خداوند پرداخته است ، بدون اينکه قواعد و گونه هاي ادبيات دعايي آنان را به صورت سرمشــق تمرين ، تبيين کند و نيز نوشته ي «آداب الدعا...
در مناجات نامه مي خوانيم : اي لطيف و نيک يار، آمدم به درگاه خواهي به ناز دار و خواهي خوار( انصاري ، ٥٨: ١٣٦٤) وصاف تو را وصف نداند کردن تو خود به صفات خود چنان که تويي (همان ، ٦٢) ١٠- سرعت در توبه و اقرار به گناه اهميت توبه در کتاب خدا فراوان ذکر شــده اســت و خداوند در جاهاي مختلف قرآن بندگان خود را تشــويق نموده که به سوي او توبه و بازگشت داشته باشند و توبوا الي الله جميعا (نور: ٣١) و در جاي ديگر توبه را در کنار استغفار قرار داده است و استغفروا ربکم ثم توبوا اليه (هود: ٩٠) از خلال آيات قبل ، معلوم مي شود که توبه بر همه انسانها حتي اولياء و انبياء الهي واجب اســت و هيچ فرقي در اين مورد، بين انسان ها نيســت .