چکیده:
از منظر برساختگرایی، هویت به عنوان یک عامل معناساز، نه یک امر ثابت که سیال و متغیر است. مولفههای اساسی هویت نیز طی زمان دچار تغییر و دگرگونی میشوند. آموزشوپرورش از مهمترین نهادهایی است که دولتها از طریق آن میکوشند هویت مورد نظر خود را بر جامعه القا کنند. مهمترین مولفههای ناسیونالیسم دولت پهلوی بر تاریخ و فرهنگ باستانی ایران ابتنا داشت و تاکید بر آریایینژاد بودن ایرانیان از عناصر اصلی آن محسوب میشد. متون آموزشی تاریخ مدارس این دوره، تحت تاثیر این گفتمان و در پاسخ به نیازهای سیاسی و اجتماعی خاص آن تولید شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل تاریخی بر آن است که با بهرهگیری از نظریه برساختگرایی، به بازنمایی هویت نژادی دولت پهلوی در متون آموزشی تاریخ مدارس این دوره بپردازد، و به این سوال پاسخ دهد که مولفه نژاد چه جایگاهی در هویتسازی متون درسی تاریخ این مدارس داشته است؟ یافتههای پژوهش بر آن است که هویت مبتنی بر نژاد آریایی به عنوان یک مولفه اساسی هویتی در متون درسی تاریخ مدارس این دوره نمود خاصی یافته است. تاکید بر برتری نژاد ایرانی، پیوند با اروپاییان و تمایز از نژاد عرب از ویژگیهای عمده این نژادگرایی است.
خلاصه ماشینی:
بازنمایی هویت نژادی در کتاب های درسی تاریخِ مدارس ابتدایی و دبیرستان در دوره پهلوی اول رضا بیگدلو،١ ثریا مرسلی 2 چکیده از منظر برساخت گرایی ، هویت به عنوان یک عامل معناساز، نه یک امر ثابـت کـه سیال و متغیر است .
مهـم تـرین مولفـه هـای ناسیونالیسم دولت پهلوی بر تاریخ و فرهنگ باستانی ایران ابتنا داشت و تأکید بـر آریایی نژاد بودن ایرانیان از عناصر اصلی آن محـسوب مـی شـد.
این مقاله با استفاده از روش تحلیل تـاریخی بر آن است که با بهره گیری از نظریه برساخت گرایی ، بـه بازنمـایی هویـت نـژادی دولت پهلوی در متون آموزشی تاریخ مدارس این دوره بپردازد، و بـه ایـن سـؤال پاسخ دهد که مؤلفه نژاد چه جایگاهی در هویت سازی متون درسـی تـاریخ ایـن مدارس داشته است ؟ یافته های پژوهش بر آن است که هویت مبتنی بر نژاد آریایی به عنوان یک مؤلفه اساسی هویتی در متون درسی تاریخ مدارس ایـن دوره نمـود خاصی یافته است .
این پژوهش با تحلیل متون درسی دوره ابتدایی و دبیرستان بر آن است که مؤلفه نژاد را، به عنوان یک مؤلفـه هویـت سـاز، در ایـن گفتمان مورد واکاوی قرار دهد و به این سؤال پاسخ گوید که مؤلفه نژاد چـه جایگـاهی در هویت سازی متون درسی تاریخ این مدارس داشته و نژادگرایی با چه ویژگی هـایی نمـودار شده است ؟ ٢.
زهرا حامدی پایان نامه دکتری خود را با عنوان «مبانی ایدئولوژی حاکمیت و تـأثیر آن بـر متون و مواد درسی در عصر پهلوی اول » به نگارش درآورده و به همراهی اساتیدش مقالـه «نمودهای ناسیونالیسم در کتاب هـای درسـی تـاریخ دوره پهلـوی اول » را نوشـته اسـت .