چکیده:
آموزش پژوهشمحور موضوعی است که امروزه بسیاری از مراکز آموزشی به آن
توجه مینمایند و درصددند تا با ایجاد ساز و کارهای لازم» بتوانند یک نظام آموزشی پژوهش -
محور را پایهریزی کنند. آموزش پژوهشمحور بر خلاف نظام آموزشی رایج که بر انتقال و
حفظ مطالب و دانش استوار است» سعی دارد با ایجاد مهارتهای تفکر خلّاق و حل مسئله و
افزایش توانایی فراگیران در استدلالورزی» الگویی کارآمد برای افزایش بهرهوری بادگیری
فراگیران و حل مسائل و معضلات محیط پیرامون عرضه نماید. در این بین» سیره اهل بیت (ع)
به دلیل توجه بر مسئلهمحوری و تاکید به فراگیری همراه با تفکر و اندیشهورزی» میتواند منبع
مناسبی برای تدوین یک الگوی آموزش پژوهشمحور محسوب گردد. نظام آموزشی حوزه-
های علمیه که مبتنی بر رویکرد مجتهدپروری در برنامهریزی آموزشی ناشی از همین
توصیهها و تاکیدات است. در این پژوهش سعی میشود تا با تمسکک به سیرهی اهل بیت (ع)»
مژلفههای اصلی نظام آموزش پژوهشمحور احصاء و بازخوانی شود. با بررسی در مطالعات
مرتبط با موضوع به دلیل فقدان یک چارچوب مفهومی برای مولفههای نظام آموزش
پژوهشمحور در سیره معصومین (ع)» تلاش شد با مطالعه و بررسی سیره معصومین (ع) یک
الگوی مفهومی برای مولفههای نظام آموزش پژوهشمحور شناسایی گردد. در این راستا پس
از انجام سه مرحله کد گذار ی برای دادههای بهدس تآمده سرانجام مژلفههای «مسالهمحوری»
«کاوشگری» و «هدایت فراگیران» به عنوان مژلفههای موثر یا کلیدی,» و مژژلفههای «بهرهمندی
از تجربهها»» «تقریر مطالب علمی» و «نقادی» به عنوان مولفههای زمینهای برای تحقق نظام
آموزش پژوهش محور شناسایی و درباره آنها توضیح داده میشود.
خلاصه ماشینی:
سيره اهل بيت (ع ) به دليل توجه و تأکيد فروان به مقوله مسأله محوري و پژوهش گرايي، اين قابليت را دارد تا با مطالعه و بررسي آن بتوان مؤلفه هاي آموزش پژوهش محور را از آن استنباط نمود، و نيز ميتوان براي کساني که به دنبال يک نظام آموزشي فعّال و پژوهشگرا هستند، رهنما و الگويي با معيارهاي اسلامي و بومي معرفي کرد.
براساس مقايسه و مشابهت سنجي بين مفاهيم کدگذاري شده ، شش مقوله محوري به عنوان مؤلفه هاي آموزش پژوهش محور از سيره اهل بيت (ع ) به دست آمد که در جدول زير نحوه شکل گيري هر يک از مؤلفه ها نشان داده ميشود: جدول مؤلفه اي اصلي آموزش پژوهش محور شناسه ها مفاهيم مؤلفه ها ١+٥ طرح سؤال + آموزش مبتني بر نياز مسأله محوري ٣+١٠+٧+٦ تضارب انديشه + مناظره + آگاهي از نظرات نقادي مخالف ١١+٩+٨ نگارش مطالب علمي+ مبتني بر دليل + مستند تقرير مطالب علمي بودن ٢+١٢ فهم عميق + تعقل در مطالب کاوشگري ٤+١٣+١٦ هدايت شاگردان + راهنمايي در روش + هدايتگري برخورداري از استاد شايسته ١٤+١٥ دخالت دادن تجربه ها+ نظر علمي مبتني بر تجربه بهره مندي از تجربه ها سرانجام پس از احصاء مؤلفه هاي نظام آموزش پژوهش محور در سيره معصومين (ع )، هر يک از مؤلفه ها بر اساس ميزان تأثيرگذاري و نقشي که در اين نظام آموزشي ايفا ميکنند، مورد بررسي قرار گرفت .