چکیده:
با توجه به ساخت منازعهآمیز خاورمیانه و گستره منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، پویشهای امنیتی جدید و به خصوص منازعات داخلی سوریه و عراق به صورت اساسی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را از خویش متاثر ساخته است. در این راستا، پرسش محوری این پژوهش بر این مبناست که پویشهای امنیتی جدید منطقهای (منازعات سوریه و عراق) چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ یافتههای این پژوهش نشان میدهد که پویشهای امنیتی جدید در دو بعد نظامی و سیاسی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجه کرده است. در بعد نظامی، منازعات باعث فرسایش توان نظامی دولت سوریه و همچنین افزایش هزینههای نظامی جمهوری اسلامی ایران و حزبالله به سود اسرائیل در شامات شده است. در بعد سیاسی، شکلگیری بنیادگرایی سنی ایدئولوژی سیاسی و حاکمیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجه نموده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری دادهها منابع کتابخانهای و اینترنتی است.
خلاصه ماشینی:
در اين ميان ، به نظر مي رسد که پويش هاي امنيتي منطقه اي جديد که از سال ٢٠١١ ميلادي در فرايند بهار عربي به وقوع پيوسته و سپس در قالب منازعات فرقه اي به صورت گسترده با حضور بازيگران ١٣٦ منطقه اي و فرامنطقه اي در سوريه و عراق به وقوع پيوسته ، ابعاد امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران را چه در سطح منطقه اي و چه در سطح داخلي با چالش اساسي مواجه کرده است .
از اين ديدگاه ، به نظر مي رسد که سياست تقويت و حمايت از ١٣٨ فرقه گرايي که توسط دولت هايي همچون عربستان و ساير دولت هاي سني عرب در منازعات داخلي سوريه و عراق در پيش گرفته شده است ، فرايند امنيتي نمودن هويت هاي مذهبي - نژادي در راستاي تضعيف نقش منطقه اي جمهوري اسلامي ايران است .
در واقع ، بعد از سقوط صدام و افزايش نقش منطقه اي جمهوري اسلامي ايران ، دولت هاي سني عرب و همچنين ايالات متحده آمريکا و اسرائيل اين افزايش نقش را به عنوان يک چالش جدي امنيتي عليه خويش برداشت کردند.
اين نارضايتي بعد از نفوذ جمهوري اسلامي ايران در عراق و تلاش عربستان و ساير دولت هاي خليج براي به چالش کشيدن هژموني شيعيان در ساختار سياسي با ابزار فرقه - گرايي سني - بعثي شکل گرفته است .
New Middle East Cold War: Saudi Arabia and Iran's Rivalry.
Middle East Review of International Affairs, Vol. 2, No. 1.