چکیده:
عدالت و عدالت اجتماعی در منظومه تفکر اسلامی عدالت و عدالت اجتماعی جایگاه بلندی دارد و اهمیت آن تا جایی است که یکی از اصول مذهب شیعه محسوب می گردد.در واقع پرداختن به نظام عدالت و سازوکار تحقق آن در اجتماعات بشری شان پژوهشگران و عالمان هر جامعه است. تمرکز پژوهش حاضر بر آرای آیت الله جوادی آملی به عنوان یکی از عالمان دینی برجسته قرار دارد. به منظور کنکاش بهتر آرای ایشان از دو رویکرد نظری مهم فلسفه اخلاق یعنی وظیفه گرایی و نتیجه گرایی بهره گرفته شده است. سعی شد به دو پرسش پاسخ داده شود یکی اینکه در آرای آیت الله جوادی آملی عدالت اجتماعی چگونه تعریف می شود؟ دوم، دیدگاه عدالت اجتماعی ایشان چه نسبتی با دو رویکرد وظیفه گرایی یا نتیجه گرایی دارد؟ یافته های مهم پژوهش نشان می دهد عدالت اجتماعی در آرای ایشان دارای دو تعریف کلی "قرادادن هر چیزی در جای خود" و " رساندن حق به حقدار" می باشد.به علاوه دیدگاه عدالت اجتماعی ایشان در نگرش تلفیقی معنادار می باشد. روش جمع آوری اطلاعات پژوهش کتابخانه ای و روش تحلیل اطلاعات،تحلیل محتوای کیفی است.
خلاصه ماشینی:
عدالت ، عدالت اجتماعي ، وظيفه گرايي ، نتيجه گرايي ، رويکرد تلفيقي ، آيت الله جوادي آملي مقدمه مفهوم عدالت در انديشۀ سياسي اسلام ، همواره مورد توجه دانشمندان و انديشمندان اسلامي قرار داشته است ، به گونه اي که همواره سعي داشته اند بخشي از مباحث خود را به اين مقولۀ مهم اختصاص داده و انديشه و ديدگاه خود را پيرامون آن مطرح نمايند.
William Frankena)1908-1994( - زيبايي و هماهنگي و تناسب در اشياء مورد تأمل ؛ - فرانمود خود و ماجراجويي و نوآوري ؛ - احساس هنري و کاميابي ؛ - خوش نامي ، افتخار و عزت نفس ؛ - توزيع عادلانۀ خيرها و شرور؛ - هماهنگي و تناسب در زندگي شخصي ؛ - ملکات و فضائلي که از لحاظ اخلاقي خوب هستند (فرانکنا ١٣٨٣: ١٨٨-١٨٧ به نقل از فخاري ١٣٩٦: ٧٣-٧٢) حال ، براي اينکه روشن شود نگرش آيت الله جوادي آملي پيرامون عدالت اجتماعي چه نسبتي با رويکرد نتيجه گرايي دارد، به چهار پرسش اساسي رويکرد نتيجه گرايي با توجه به آراي ايشان پاسخ مي دهيم : - عامل اخلاقي بايد به دنبال کدام پيامد يا پيامدها در حوزة بايدها و نبايدهاي فردي و اجتماعي باشد؟ - آيا مي توان نتيجه ، غايت يا خيري را مطرح کرد که به صورت فرازماني يا فرامکاني در قالب خير قرار گيرد؟ - قرار است چه کسي يا چه کساني از خيرها بهره مند شوند؟ - آيا مي توان همۀ نتايج مطلوب را از قبل پيش بيني نمود؟ در انديشۀ اسلامي ، فعاليت هاي فاعل نمي تواند پيراسته از نتيجه باشد؛ يعني فعاليت ، چه آگاهانه صورت بگيرد و چه غيرآگاهانه ، در نهايت به هدفي مثبت يا منفي ختم مي شود.