چکیده:
سرمایه گذاران، تحلیلگران مالی و سایر ذینفعان به رقم سود گزارش شده در صورت های مالی، به عنوان یکی از فاکتورهای مهم تصمیم گیری توجه ویژه ای دارند، از این رو تشخیص مدیریت سود موجود در صورت های مالی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثربخشی، مدلی برای تشخیص سطح مدیریت سود با استفاده از ترکیب دو تکنیک داده کاوی شبکه بیزین و درخت تصمیم C5. 0 می باشد. برای این منظور از 24 متغیر تاثیرگذار بر مدیریت سود به عنوان متغیرهای مستقل و اقلام تعهدی اختیاری به عنوان متغیر وابسته و جایگزین مدیریت سود، استفاده شده است. به منظور محاسبه اقلام تعهدی اختیاری (مدیریت سود)، از روش توصیه شده توسط دیچو و همکاران (2012)، استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات، طی سال های 1388 الی 1393 می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدل ترکیبی شبکه بیزین با درخت تصمیم C5. 0، توانایی بالایی، برای تشخیص سطح مدیریت سود، در صنعت خودرو و ساخت قطعات دارد. بااهمیت ترین متغیر شناسایی شده توسط مدل ترکیبی، جهت تشخیص سطح مدیریت سود در صنعت خودرو و ساخت قطعات، متغیر آستانه عملکرد با نسبت اهمیت 100 درصد می باشد.
خلاصه ماشینی:
اقلام تعهدي ، داده کاوي ، درخت تصميم C٥٠، شبکه بيزين ، مديريت سود ١- مقدمه اهداف حسابداري برگرفته از نيازها و خواسته هاي اطلاعاتياستفاده کنندگان است و از اهداف بنيادين حســـابداري بيان وضـــعيت مالي و عملکرد واحد تجاري براي اســـتفاده کنندگان برون سازماني جهت کمک به آن ها در تصميم گيريهاي مالي و سرمايه گذاري است ، ابزار اصلي انتقال اطلاعات به اين اشخاص گزارش هاي مالي مي باشد (مشايخ ، اربابي و رحيمي فر، ١٣٩٢).
حجازي و همکاران (١٣٩١)، در پژوهش خود به اين نتايج دست يافتند که روش شبکه عصبي و درخت تصميم گيري در پيش بيني مديريت سود نسبت به روش هاي خطي دقيق تر و داراي سطح خطاي کمتري است ضمنا مديريت سود با متغيرهاي اقلام تعهدي اختياري (dai) و غير اختياري دوره قبل (thod)، عملکرد شرکت ، اندازه شرکت ، تداوم سود در هر دو روش داراي بيشترين ارتباط مي باشد.
متغيرهاي مستقل کد (رجوع شود به تصویر صفحه) ٥-پرسش پژوهش آيا با به کارگيري مدل ترکيبي شبکه بيزين و درخت تصميم گيري مي توانيم سطح مديريت سود را در يک شرکت فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات ، تشخيص دهيم ؟ ٦- طراحي؛ اجرا و يافته هاي حاصــل از مدل ترکيب شــبکه بيزين و درخت تصميم C٥٠ در اين بخش از مقاله ابتدا تکنيک هاي داده کاوي استفاده شده در مدل ترکيبي معرفي مي گردد و ســپس مراحل اجراي پژوهش بيان مي شــود.
٧- نتيجه گيري و بحث در اين پژوهش ، به بررسي اثربخشي، مدل ترکيبي شبکه بيزين و درخت تصميم براي پيش بيني و تشخيص سطح مديريت سود در شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات ، پرداخته شد.