چکیده:
امروزه امکان صدور قرار تأمین هزینهها برای جلوگیری از طرح دعوای واهی در اغلب مقررات ملی و سازمانهای داوری بینالمللی به رسمیت شناخته شده است. با این حال قانون داوری تجاری بینالمللی ایران به پیروی از قانون نمونۀ آنسیترال 1985 به قرار مزبور اشارهای نکرده و به طرح سؤالاتی در خصوص امکان و شرایط صدور این قرار در داوریهای مشمول این قانون منجر شده است. نوشتار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی ضمن ارائۀ مفهوم روشنی از قرار مزبور به بررسی امکان و شرایط صدور آن مطابق قانون ایران میپردازد. نتایج نشان میدهد درحالیکه امکان صدور قرار تأمین هزینهها مطابق قانون داوری تجاری بینالمللی ایران وجود دارد، شرایط موجود برای صدور چنین قراری باید با توجه به حقوق عرفی بازرگانی مدنظر قرار گیرد. سایر ابهامات شکلی مرتبط با این قرار نیز با توجه به قواعد کلی حاکم بر دستورهای موقت در داوری تجاری بینالمللی پاسخ داده میشود.
خلاصه ماشینی:
پرسش ديگر اين است که چنانچه قانون شکلي حاکم بر داوري ، قانون داوري تجاري بين المللي ايران باشد، آيا امکان صدور قرار تأمين هزينه ها در داوري وجود دارد؟ مادة ١٧ قانون مزبور که برگردان مادة ١٧ قانون نمونۀ آنسيترال مصوب ١٩٨٥ است ، مقرر مي دارد: «داور مي تواند در امور مربوط به موضوع اختلاف که محتاج به تعيين تکليف فوري است ، به درخواست هر کدام از طرفين دستور موقت صادر نمايد، مگر آنکه طرفين به نحو ديگري توافق کرده باشند...
در صورت سکوت در اين موضوع اگرچه به نظر مي رسد طبق قواعد کلي حقوقي که عمل هر شخصي اصولا محترم است و مابه ازاي مالي دارد و با عنايت به اينکه رسيدگي به درخواست قرار تأمين هزينه ها، وقت و انرژي جداگانه اي از داور اخذ کرده و مستلزم اقدامات و رسيدگي هاي مستقلي از سوي وي خواهد بود، بايد داور را مستحق حق الزحمۀ جداگانه اي دانست ، اما به نظر مي رسد رسيدگي به درخواست صدور قرارهاي تأمين و دستور موقت از متفرعات امر داوري است و از حقوق دفاعي خوانده محسوب شده که نيازمند پرداخت هزينۀ جداگانه اي به ١.
امروزه اغلب مقررات ملي کشورها و نيز رويۀ غالب در داوري تجاري بين المللي ، صدور دستور موقت در داوري را توسط داور يا دادگاه ها به رسميت شناخته و در صورت عدم مخالفت طرفين قرارداد داوري با صدور دستور موقت ، فرض را بر اين قرار داده اند که طرفين دعوا توافق بر صدور دستور موقت در رسيدگي ها از طريق داوري کرده اند (جنيدي ، ١٣٧٨: ٥٠؛ صفايي ، ١٣٧٧: ١١؛ اميرمعزي ، ١٣٨٨: ١٧٣-١٧٩؛ ٢٨-٢٠٠٣:٢٣ ,Adhipathi ;٢٠٠٨:١٠٢ ,Moses).