چکیده:
پژوهش حاضر به این پرسش پاسخ میدهد که جایگاه زنان سینماگر در سینمای قبل و بعد از انقلاب اسلامی (1347-1392) چه تغییراتی کرده است. براساس یافتههای پژوهش با تکیه بر دیدگاه بازتاب و روش اسنادی و تحلیل محتوای کمی، در دورة ده سالة پیش از انقلاب، حضور زنان در عرصة سینما به غیر از جایگاه موسیقی و تا حدودی جایگاه بازیگری در سایر جایگاهها از دورههای مختلف بعد از انقلاب کمتر بوده است. در دورة «دفاع مقدس» علیرغم کاهش تعداد فیلمهای تولیدشده، زنان در برخی جایگاههای مهم مانند کارگردانی و تولید فیلم حضوری پررنگ داشتند، اما در دو بخش موسیقی و بازیگری، میزان مشارکت آنها کاهش چشمگیری داشته است. ویژگی شاخص دورة «سازندگی» افزایش مشارکت زنان در اغلب جایگاهها در مقایسه با قبل است. در دورة «اصلاحات» با وجود کاهش تعداد فیلمهای تولیدشده، حضور زنان در تمام جایگاهها بهجز بازیگری از دورة پیش از خود با افزایش مشارکت مواجه بوده است. در دورة «عدالت محوری» مجموع حضور زنان در عرصههای گوناگون تولید فیلم در مقایسه با دورة قبل و در مقایسه با کل فیلمهای تولیدشده، با کاهش مواجه بوده است. همچنین در این دوره، شاهد کاهش معنادار حضور زنان در سه عرصة موسیقی، بازیگری و صدا در مقایسه با دو دورة قبل هستیم، اما در دو عرصة نویسندگی و کارگردانی، حضور زنان از دورة قبل اندکی افزایش یافته است.
The research attempts to answer this question: what has changed the position of women in the cinema before and after the Islamic Revolution (1968 to 2013). Findings of the research, based on reflection and documentary approach and quantitative content analysis, showed : in the 10-year period before the revolution, the presence of women in the cinema, except for the place of acting and music, in other places has been low. In the pre-revolutionary period, women's participation in the music sector was higher than in all periods and in the actor's place, after the "development" period, it was ranked second. In the period of "early revolution and holly defense", although we are faced with a small increase in the participation of women, but in two parts of acting and music, participation rates show a dramatic decline. The characteristic feature of the "development" period is a significant increase in participation in most positions. During the "reform" period, the presence of women in all positions except for acting in comparison with its predecessor has increased participation. And in " justice" period, there has also been a decline in some areas, and in some cases we have witnessed an increase in women's participation. articipation
خلاصه ماشینی:
براساس يافته هاي پژوهش با تکيه بر ديدگاه بازتاب و روش اسنادي و تحليل محتواي کمي، در دورة ده سالۀ پيش از انقلاب ، حضور زنان در عرصۀ سينما به غير از جايگاه موسيقي و تا حدودي جايگاه بازيگري در ساير جايگاه ها از دوره هاي مختلف بعد از انقلاب کمتر بوده است .
محاسبۀ کلي در ميزان حضور بانوان در فيلم هاي سينمايي پيش از انقلاب نشان مي دهد در ٧٣٥ فيلم توليدشده در اين سال ها، ٢٨٢٩ مورد همکاري بانوان در بخش هاي گوناگون مشاهده ميشود که ٢٤٦٦ مورد آن به بخش بازيگري، ٢٦٣ مورد آن به زمينۀ موسيقي و ١٠٠ مورد به ساير بخش ها مربوط بوده است که اين عوامل زمينه ساز ترويج بي بندوباري و نگاه جنسي به زنان و تزلزل جايگاه زنان در سطح جامعه آن زمان بوده است .
٣٩ نفر از زنان سينماگر از طريق طراحي صحنه و لباس با سازندگان فيلم هاي سينمايي اين دوره همکاري داشتند که اين تعداد در دورة پيش از انقلاب تنها ٩ نفر هستند.
در گروه چهره پردازي نيز در اين دوره شاهد افزايش حضور سينماگران زن هستيم ؛ به طوري که ٧٠ نفر از زنان در اين شاخه فعاليت داشتند؛ درحالي که در دورة پيش از انقلاب تنها ٤ نفر از بانوان در اين بخش فعال بودند.
اين پژوهش وضعيت حضور زنان سينماگر در سينما را طي دورة قبل و بعد از انقلاب اسلامي (سال هاي ١٣٤٧-١٣٩٢) بررسي کرده است .