چکیده:
هدف از این تحقیق،بررسی مولفه های مسئولیتپذیری بر اساس دید گاه اسلام است. در این خصوص هدف از بررسی مولفههای مسئولیتپذیری از دیدگاه اسلام پرداخته شده است .این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش توصیفی-تحلیلی و با بررسی متون اسلامی و به روش کتابخانهای انجام شده است. بدینصورت که محقق با جستجو در کتب، پایاننامهها، مقالات، سایتهای معتبر و مرتبط با موضوع پژوهش به توصیف و تحلیل آن پرداخته است. با توجه به نوع موضوع پژوهش جامعه تحلیلی تمام منابع مرتبط با موضوع پژوهش میباشد. با توجه به یافتههای محقق از دیدگاه دین اسلام، چهارمولفه (اعتقادی- فردی- اجتماعی- محیط طبیعی) شناسایی شده است که برای دستیابی به اهداف هرمولفه از روشهای خاص بهره گرفته شده است.
خلاصه ماشینی:
اين نوع آموزه ها حاکي از آن است که اين مسـئوليت هـا در نظام معرفتي و تربيتي، به هم تنيده در نظر گرفتـه شـده انـد و ايـن بـدين معنـي اسـت کـه در پذيرش و عملياتي ساختن هر دسته از اين مسئوليت هاي چهارگانه بايـد از دسـته هـاي ديگـر نيـز کمک گرفت و آن ها را نيز شکوفا ساخت و به رشد رسـاند تـا رفتـار معرفتـي مبتنـي بـر سـبک زندگي اسلامي تحقق يابد.
انسان در باب خود نيز مسئول است که خويشتن خويش را بشناسد و در پـرورش اسـتعدادها و تواناييهايش بکوشد، ضعف ها و زشتيهاي خود را برطرف سازد، کرامت انساني خـويش را محفوظ بدارد و فرصت عمر را که گرانبهاترين سرمايۀ اوست ، غنيمت شمارد؛ به عبارت ديگر، انسان با شناختن حقيقت خود و عظمت وجودي خويش ، شوق تحصيل کمالات و تزکيـۀ نفـس از پليديها در وجودش جوانه ميزند و رشد ميکند و ميکوشد نفس خود را از رذائل اخلاقي دور کند؛ زيرا به ارزش اين گوهر گرانبها و لطيفي که از درياي پهنـاور عـالم ملکـوت بـه ديـار ملک و ماده آمده است و به فرمان خداوند متعال ، اين بدن جسماني را به خدمت گرفتـه اسـت ، پي ميبرد و با پي بردن به ارزش آن ، همۀ دنيا را و آنچه در آن است ، در مقابـل آن کوچـک و بيارزش مييابد (کرمعليان و حسيني، ١٣٨٣، ص ٦٣) مولفه اجتماعي (در ارتباط با ديگران ) پرسش فرعي سوم اين بود که مولفه اجتماعي بر اساس ديدگاه اسلام چيست ؟ انسان فطرتا موجودي اجتماعي است و اين حقيقت خود را در دو چهره نشان ميدهد، يکي اينکه هر فرد انساني گرايش به جامعۀ پذيري دارد و ميخواهد زندگي اجتماعي داشـته باشـد و زندگي بدون تعامل با ديگران براي وي دشوار است و ديگر اينکه هر فردي نسـبت بـه ديگـري احساس مسئوليت ميکند و خود را در سرنوشـت ديگـران و ديگـران را در سرنوشـت خـويش مؤثر مي داند و از اين روست که در آموزه هاي ديني بر مسـئوليت پـذيري اجتمـاعي، بـه عنـوان يکـي از مهـم تـرين و هدفمنـدترين بخـش تربيـت آدمـي تأکيـد شـده اسـت .