چکیده:
مدل تصمیمگیری شهودی چندوجهی، صفحه تصمیم را ماتریسی میداند از راه حلها و ابعاد تصمیم که سیاستگذاران و تصمیمگیران در عرصه سیاست خارجی از راهبردهای متعدد تصمیمگیری از جمله راهبردهای بهینه (و نه همیشه بیشینه) در زمان تصمیمگیری استفاده میکنند. یک راهبرد تصمیم، مجموعهای از شیوهها و رویههاست که تصمیمگیرنده را درگیر انتخاب میان راه حلهای متعدد کرده و همچنین قاعده تصمیم که حکم میکند چگونه نتایج انتخاب یادشده را در ایجاد تصمیم واقعی بهکار برد، بهطوری که سیاستگذاران فرایندی دومرحلهای را بهکار میبرند: بررسی مقدماتی میان راه حلهای در دسترس و انتخاب بهترین راه حل از میان فهرست نتایج مرحله اول با هدف کمینه کردن ریسک و بیشینه کردن سود. به همین دلیل این مدل تصمیمگیری در عرصه سیاست خارجی بهتر از دیگر مدلهای رایج، تصمیمسازی در زمینه سیاست هستهای جمهوری اسلامی ایران تا حصول برجام را تبیین میکند.
خلاصه ماشینی:
دانشمندان رويکرد انتخاب عقلاني با بهره گيري از نظريۀ انتخاب عمومي (که خود در حوزه هاي علوم سياسي و اقتصاد ريشه دارد) با پشتکار زياد در پي اين بوده اند (١٩٦٩٦٥,Allison) که براي بهبود و ارزيابي تصميم گيري در سياست خارجي از يک روش شناسي استوار بهره گيرند.
نظريۀ شهودي چندوجهي سازوکار شناختي را براي انتخاب يکي از راه حل ها در تصميم گیری سياست خارجي در نظر دارد و شرايط حاکم بر تصميم و فرايند شناختي مربوط به آن را که چرايي و چگونگي تصميم را مشخص ميکند روشن ميسازد (٢٠٠٨٢٤,Gross).
بين المللي به کار رفته ، به دنبال آن است که رويکرد روش شناختي توانمندتري را که از قوانين بنيادي انتخاب استفاده ميکند، براي ارزيابي فرايند و بدون داده هاي تصميم گيري در سياست خارجي مطرح کند.
رابرت جرويس در کتاب خود با عنوان تصورات و سوء تصورات در روابط بين الملل که شايد مهم ترين کتاب در اين زمينه باشد، پويش ها و ميانبرها و پردازش هاي ذهني را که حکايت از ناتواني ذهن در محاسبات پيچيدة مورد نظر مدل عقلاني دارد،به تصویر می کشد و عنوان می دارد که مدل های شناختی را نباید به منزلۀ روش غیرعقلانی تلقی کرد،بلکه تغییر واقع گرایانه از واقعیت فعالیت ذهن آدمی است(jervis,2006:125) در ادامۀ بحث به برخي از مهم ترين مؤلفه هاي روان شناسي شناخت که در تصميم گيري سياست خارجي تأثير دارند ميپردازيم .
پس براساس اصول راهنماي تصميم گيري شهودي چندوجهي در تصميمات سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در خصوص پروندة هسته اي ايران گزينه هاي متعارفي با امنيت هويتي و امنيت حاکميتي حذف ميشود.