چکیده:
مقاله حاضر در صدد طرح مباحثی از آئین دادرسی کیفری ایران در خصوص نیابت قضائی است، به اینمعنیکه اگر در خارج از حوزهی قضائی محل تحقیق، انجام اقدامات یا تحقیقاتی ضروری باشد قاضی انجام آن را به مرجع قضائی دیگر با لحاظ صلاحیت ذاتی واگذار می نماید. نیابت قضائی از خصوصیات تحقیقات مقدماتی و صرفا در صلاحیت دادسراها نیست و دادگاه ها نیز مجاز به اعطای نیابت قضائی میباشند؛ با این وجود برای اعطای نیابت در خصوص برخی از اقدامات نظیر اخذ آخرین دفاع باید قایل به جواز اعطای نیابت در مرحله تحقیقات و عدم تجویز آن در مرحله دادرسی شد؛ هرچند که در مقام اجرای نیابت قضائی بعنوان یک قاعده مرجع نایب در محدوده موارد خواسته شده مکلف به انجام موضوع نیابت می باشد در نیابت قضائی به جلب متهم که در آن تصریح به جلب با معرفی شاکی (اصطلاحا جلب سیار) نشده باشد بلحاظ اطلاق قاضی نائب مجاز به صدور آن است.
خلاصه ماشینی:
196 او نسبت به اجراي مأموريت اقدام کند؛ البته در مادة ٩٣ قانون آيين دادرسي کيفري فرانسه قاضي تحقيق به منظور انجام تحقيق در حوزة قضايي ديگر ضمن مطلع ساختن دادسـتان آن حـوزه بـه همراه منشي خود براي انجام تحقيقات ضروري به هر نقطـه از کشـور کـه لازم بدانـد عزيمـت مي کند؛١ بنابراين ممنوعيت قاضي اصيل براي براي انجام تحقيقات لازم در حوزة قضـايي و بـه عبارت ديگر الزامي بودن دخالت قاضي ديگر (قاضي نايب ) چه بسـا ممکـن اسـت قاضـي صـالح رسيدگي کننده به پرونده را براي اتخاذ تصميم مطابق با واقع به علم نرسـاند و از طرفـي قاضـي ديگر(نايب ) به دليـل عـدم اشـراف کامـل بـر پرونـده نتوانـد تصـميماتي بـه شايسـتگي قاضـي نيابت دهنده اتخاذ نمايد؛ لذا شايسته است قاضي اصيل در انجام تحقيقـات ايـن اختيـار را داشـته باشد به جاي اينکه براي انجام تحقيقات مورد نظر، قاضي ديگري (قاضي نايب ) را نماينـدة خـود تعيين کند شخصا تحقيقات مقتضي را انجام دهـد؛ بـراين اسـاس ، بـا لحـاظ مـادة ١١٩ ق.