چکیده:
روابط خارجی بین دو کشور ایران و عربستان پس از پیروزی انقلاب تاکنون همواره با نوساناتی توأم بوده است. بهگونهای که اگر نگاهی به این روابط داشته باشیم میتوان سیر تعامل تا رقابت را در دورههای مختلف برای آن متصور بود. بهمنظور انجام علمی پژوهش، با هدف تدوین سناریوهای سیاسی متأثر از روابط خارجی ایران و عربستان پس از تحولات منطقه عربی(1391) تا بازه زمانی 1404 هجری شمسی، تحقیق حاضر به این سؤال پاسخ میدهد که: مهمترین سناریوهای سیاسی متأثر از روابط خارجی ایران و عربستان پس از تحولات منطقه عربی تا سال 1404چیست؟ بنابراین تحقیق از حیث هدف، کاربردی اما از حیث ماهیت و روش، توصیفی – تحلیلی میباشد. و جامعه آماری مورداستفاده خبرگان و صاحبنظران بوده که در گام اول با نظر 12 نفر از نخبگان عوامل مهم در روابط خارجی ایران و عربستان احصا شده و در ادامه با توجه به آنکه نحوه تجزیهوتحلیل دادهها از نوع کمی بوده، عوامل احصایی بین 22 نفر از صاحبنظران حائز شرایط در پرسشنامه موردسنجش قرار گرفت. که سناریوی محتمل بهصورت زیر میباشد: اختلاف ایران و عربستان در ایدئولوژی اسلامی انقلاب در دهه آینده پابرجا خواهد ماند.،تنشها در روابط دو کشور ایران و عربستان با توجه به اوضاع منطقه، در دهه آینده افزایش پیدا خواهد کرد.، با اجرایی شدن برجام(دیماه 1394)، نگرانیهای عربستان از نفوذ منطقهای و جهانی ایران افزایش خواهد یافت و عربستان را وادار به کنشهای متفاوت خواهد کرد.، اختلافات ایران و عربستان در سطح ژئوپلیتیکی در بحرین، عراق در دهه آینده ادامه مییابد.
lations between Iran and Saudi Arabia after the revolution has always been associated with fluctuations. In order to conduct scientific research, with the aim of formulating political scenarios under the influence of external relations, Iran and Saudi Arabia following the developments in the region Arabic (1391) to the period from 1404 Hijri, research to answer the question that the most important political scenarios affect relations Iran and Saudi foreign Arabic region to the year 1404 after changes mean? Therefore, research in terms of goal, but in terms of the nature of the application and descriptive - analytic. And the statistical experts and scholars that the first step by the 12 members of the elite important factor in foreign relations, Iran and Saudi reckon and then according to the method of analysis of data from quantitative factors Ehsai between 22 experts qualified in the questionnaire were assessed. The scenario is as follows: The dispute between Iran and Saudi Arabia in the Islamic revolutionary ideology in the next decade will be maintained. Tension in relations between Iran and Saudi Arabia with regard to the situation in the region, in the next decade will increase., With implementation Brjam (January 1394), concerns about Saudi influence regional and global Iran will increase and Saudi Arabia are forced to act differently will., between Iran and Saudi Arabia in the geopolitical Bahrain, Iraq over the next decade continues.
خلاصه ماشینی:
یافته های به دست آمده در نمودار ٢ حاکی از آن است که اکثر پاسخ دهندگان ٧٧/٢٧ درصد، اختلاف ایران و عربستان در بحرین ناشی تفاوت در نوع وابستگی ژئـوپلیتیکی دو کشـور مـیداننـد و ٥٠ درصد از پاسخگویان با نظر مثبت نیز میزان آن را زیاد و خیلی زیاد ارزیابی نموده اند.
نمودار ٧: حضور همسوی روسیه با ایران درصحنه تحولات سوریه یافته های به دست آمده در نمودار٧حاکی از آن است که تقریبا تمام پاسخ دهندگان با ٩٥/٤٥ درصـد، از نگاه عربستان ، حضور همسوی روسیه با ایران درصحنه تحولات سـوریه را بـرهم زننـده تـوازن ژئوپلیتیکی آینده منطقه دانسته و ٦٨/١٨ درصد از پاسخگویان با نظر مثبت نیز میزان آن را زیـاد و خیلی زیاد ارزیابی نموده اند.
نمودار ٩: نفوذ سیاسی ایران در عراق ، یمن ، لبنان ، فلسطین و سوریه یافته های به دست آمده در نمودار٩حاکی از آن است که تقریبا تمام پاسخ دهندگان با ٩٥/٤٥ درصـد، اتخاذ سیاست انفعالی از سوی ایران با قدرت های بزرگ سبب کاهش اختلافات ایـران و عربسـتان میشود و ٧٧/٢٧ درصد از پاسخگویان با نظر مثبت نیز میـزان آن را زیـاد و خیلـی زیـاد ارزیـابی نموده اند.
نمودار ١١: تغییر نگاه دو کشور برای سال های پیش رو یافته های به دست آمده در نمودار ١١ حاکی از آن است که تقریبا اکثر پاسخ دهندگان بـا٥٩/١درصـد، آغاز سطحی از گفتگوها با قدرت های بزرگ ، سبب افزایش اختلافات بین دو کشور میدانند چراکه حوزه نفوذ عربستان را بسیار کاهش و در مقابل حوزه نفـوذ جمهـوری اسـلامی ایـران را افـزایش خواهد داد و ٩/١ درصد از پاسخگویان با نظر مثبت نیز میزان آن را زیـاد و خیلـی زیـاد ارزیـابی نموده اند.