چکیده:
از روشهای مورد استفاده جبهه استکبار جهت نفوذ، تضعیف و براندازی حکومتها خصوصاً در جوامع اسلامی، برپایی فتنه در میان امت اسلام است که بهطور خاص با بهرهگیری از عناصر غفلتزده یا مغرض داخلی درصدد رسیدن به اهداف خود میباشند. از اینرو درک ماهیت، عوامل، آثار و روشهای برخورد با فتنه برای برون رفت از آسیبهای آن، بسیار مهم است. نهجالبلاغه بهعنوان انعکاسی از شیوههای رفتاری امام علی (علیهالسلام) در مهار انواع فتنه در دوران حکومت آن حضرت بهعنوان منبعی غنی میتواند محققان را در این عرصه یاری نماید. به ویژه آنکه اگر بخواهیم بدون برخورد نظامی و بکارگیری روشهای سخت و اعمال هزینههای زیاد، انواع فتنه را در جامعه سامان بخشیم، میبایست از راهبردهایی که آن حضرت برای مهار فتنه از این منظر بهکار بردهاند، بهره جوییم. بدینمنظور در پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تحلیل محتوای عرفی با رهیافت استقرائی بهره گرفته شده است که پس از استخراج مقولهها از دادهها و تحلیل آنها، اهم راهبردهای مواجهه فرهنگی با فتنه از منظر نهجالبلاغه که دربردارنده جذب حداکثری و دفع حداقلی باشند، استخراج گردند. بر اساس یافتههای پژوهش راهبردهای فرهنگی مواجهه با فتنه عبارتند از: رفق و مدارا، آگاهسازی، اعطاء حقوق، افشاگری، احتیاط، ملامت، ارعاب و قطع رابطه که هر کدام از این راهبردها با توجه به اقتضائات موجود، توسط امام علی(علیهالسلام) به کارگیری شدهاند.
The methods used by the arrogant front to infiltrate, undermine and overthrow the governments, especially in Muslim societies, are the stimulation of intrigue or sedition among them that, in particular, are using their internal ignorant or intrusive elements to achieve their goals, so comprehension of the nature, factors, works and the ways for dealing with the sedition is critical to get rid of it. Nahj al-Balaghah as a reflection of Imam Ali's behavioral practices in order to control all kinds of intrigue during his reign is considered as a precious source which can help the researchers in this field, particularly if we want to organize different kinds of sedition in the society without military confrontation, hard methods and high expenditures. We should utilize Imam s experience for controlling the intrigue. For this purpose, we used qualitative content analysis methods with the common content analysis approach and under inductive approach. After extracting the categories from the data and analyzing them, the most important strategies for cultural encounter with the sedition from the perspective of Nahj al-Balaghah, which includes maximum absorption and minimal elimination, are: moderateness and tolerance, awareness, the granting of rights, disclosure, precaution, blame, intimidation and relation interruption that Each of these strategies, according to the existing requirements, has been applied by Imam Ali.
خلاصه ماشینی:
راهبردهای مواجهه فرهنگی با فتنه از منظر نهج البلاغه محمد خورشیدی ١؛ نبیالله دهقان 2 تاریخ دریافت : ١٣٩٦/٠١/١٩ تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/٠٥/١١ چکیده از روش های مورد استفاده جبهه استکبار جهت نفوذ، تضعیف و براندازی حکومت ها خصوصـا در جوامع اسلامی ، برپایی فتنه در میان امت اسلام است که به طور خاص بـا بهـره گیـری از عناصـر غفلت زده یا مغرض داخلی درصدد رسیدن به اهداف خود می باشند.
بر اساس یافته های پژوهش راهبردهـای فرهنگـی مواجهه با فتنه عبارتند از: رفق و مدارا، آگاه سازی ، اعطاء حقوق ، افشاگری ، احتیاط ، ملامت ، ارعـاب و قطع رابطه که هر کدام از این راهبردها با توجه به اقتضائات موجود، توسط امام علی (علیه السلام ) به کارگیری شده اند.
لذا در پژوهش حاضـر بـا مطالعه در نهج البلاغه ضمن مفهوم شناسی ، تبیین علل و آثـار فتنـه ، راهبردهـای فرهنگـی مقابلـه بـا فتنه گران را بررسی و در پی پاسخ گویی به سؤالات ذیل خواهیم بود: - «ریشه های فتنه از منظر نهج البلاغه کدامند؟» - «مهم ترین آثار فتنه در جامعه اسلامی از منظر نهج البلاغه چیست ؟» - «راهبردهای فرهنگی مواجهه با فتنه از منظر نهج البلاغه چیست ؟» 45 مبانی نظری و پیشینه شناسی تحقیق فرهنگ به اذعان اکثر محققین و صاحب نظران ، ارایه تعریفی یگانه از مقوله ای پیچیده و مناقشه انگیز به نام فرهنگ ١ کـاری بسـیار دشـوار اسـت ؛ زیـرا بـه قـول سـایمون مانـدی٢ یکـی از شخصـیتـرین ، پرالتهاب ترین و در عین حال سیاسیترین مقولات به شمار میرود.