چکیده:
بررسی ساختار فرم و طرح، در نقد ادبی جدید، روشی است برای نقد داستان. هر نویسنده با به کارگیری شیوهای خاص از روایت، و استفاده از تکنیکهای روایی دریچهای تازه از بروز رخدادهای داستانی به روی مخاطب میگشاید. به طور معمول این هنر نویسنده است که مولفههای زیباشناسانه در داستان را خوب پرداخت کند، این مولفهها شامل دیدگاه، شخصیت، کانون روایت، انواع گفتار و... میشوند و در طرح مشهودند. نگاه ساختارگرایانه به آثار ادبی به سبب وجود این عناصر در متن و الگوهایی که اجزا را به هم پیوند میدهد زمینه ساز فهم و درک هرچه بهتر ادبیات داستانی را فراهم میسازد؛ تمام کوشش ساختارگرایان در همین کپرهای جن» و «در ظهور آهوها» زمینه بوده است. در این پژوهش ساختار روایی دو داستان نوشته بهرام حیدری با توجه به نظریه ساختارگرایی ژرار ژنت «لالی» از مجموعه داستان «زده
مورد بررسی قرار گرفت و این نتایج حاصل شد: دو داستان مذکور با نظریه ژرار ژنت قابل برای پردازش داستانهایش استفاده کرده «گفتار» بررسی هستند و بهرام حیدری از عنصر است و توانسته بین محتوا و داستان هماهنگی ایجاد کند.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش ساختار روایی دو داستان«در ظهور آهوها» و «کپرهای جن زده» از مجموعه داستان «لالی» نوشته بهرام حیدری با توجه به نظریه ساختارگرایی ژرار ژنت مورد بررسی قرار گرفت و این نتایج حاصل شد: دو داستان مذکور با نظریه ژرار ژنت قابل بررسی هستند و بهرام حیدری از عنصر «گفتار» برای پردازش داستانهایش استفاده کرده است و توانسته بین محتوا و داستان هماهنگی ایجاد کند.
به زبان ساده باید گفت که ویژگی هنری در شعر با ناآشناکردن زبان صورت میگیرد اما در رمان این ویژگی مد نظر نیست، یعنی تقابل میان زبان رایج و زبان ادبی نیست بلکه تقابل میان طرح و داستان است.
البته این نکته را نباید فراموش کرد که Formalism fabula siozhent داستان در اینجا به معنای نوعی روایت 1 نیست بلکه آن را به معنای ویژه یعنی ترتیب ممکن رخدادها که مولف آن را سازماندهی میکند و مخاطب پس از خواندن میتواند آن را درذهن مجسم کند.
» (مکاریک، 1385: 151) میتوان این را نیز اضافه کرد تودورف معتقد بود که تغییر وضعیت در داستان یکی از ویژگیهای اصلی روایت است؛ زیرا با تغییر یک رویداد، رویدادی دیگر رخ میدهد و داستان ادامه دارد و برای روایت سه واحد اصلی در نظر گرفت 1- گزاره، 2- پیرفت، 3 - متن.
2): دیدگاه دانای کل محدود در این دیدگاه راوی یکی از شخصیتهای (اصلی یا فرعی) داستان است که رفتارش با افعال سوم شخص نمود پیدا میکند.