چکیده:
اهداف امروزه تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات با تغییر مفهوم فاصله، توانسته است امکان بالقوهای در اختیار جوامع قرار دهد. با وجود توسعه و کاربرد روزافزون ابزارهای متنوع ارتباطی و اطلاعاتی، آمارها حکایت از وجود شکاف سنی دیجیتال در ایران و بهرهمندی اندک سالمندان از این ابزارها دارد. هدف این مطالعه، بررسی وضعیت پذیرش تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و عوامل مرتبط با آن در میان سالمندان شهر تهران بود.
مواد و روش ها این مطالعه، پژوهشی مقطعی است که در تابستان ۱۳۹۷ انجام شده است. نمونهای ۳۳۰نفری از سالمندان شهر تهران به روش نمونهگیری چندمرحلهای انتخاب شد و اطلاعات بهدستآمده با استفاده از نسخه ۲۱ نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری شاپیروویلک، همبستگی دورشتهای نقطهای، همبستگی اسپیرمن و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها افراد با دامنه سنی ۶۰ تا ۷۰ سال (۶۱ درصد)، مردان (۶۷ درصد)، افراد متاهل (۸۵/۵ درصد) و افراد با مدرک تحصیلی دیپلم و کمتر از دیپلم (۷۲/۵ درصد) بیشترین گروه سالمندان مطالعه را تشکیل میدادند. نتایج نشان میدهد تماشای تلویزیون، مکالمه با تلفن و خواندن خبر بیشترین و ارسال و دریافت ایمیل نیز کمترین فعالیتهای مرتبط با تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات در میان سالمندان بوده است. پذیرش تکنولوژی در میان سالمندان شهر تهران برابر با ۳/۱۵ (با انحراف معیار ۰/۷۵) و بیشتر از میانگین نظری آن (نمره ۳) بوده است. مهمترین محدودیت در پذیرش تکنولوژی در میان سالمندان، نبود احساس نیاز، نبود علاقه و ناآشنایی با ابزارهای این تکنولوژی بوده است. پذیرش تکنولوژی با متغیرهای تحصیلات (r=۰/۳۲۵, P<۰/۰۰۱)، سن (r=۰/۲۳۶, P<۰/۰۰۱)، و زمان اختصاصیافته به استفاده از ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی (r=۰/۵۲۸, P<۰/۰۰۱)، بیشترین ارتباط را داشت. به علاوه، پذیرش تکنولوژی با وضعیت سلامت عمومی سالمندان و وضعیت اقتصادی آنان ارتباط معناداری نداشت.
نتیجه گیری میزان پذیرش تکنولوژی در سالمندان شهر تهران بیشتر از متوسط ارزیابی شده و قصد استفاده از ابزارهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در میان آنان درخور توجه بوده است. اما نبود سهولت در استفاده از برخی از این ابزارها، یکی از مهمترین محدودیتها در مسیر پذیرش تکنولوژیهای اطلاعات و ارتباطات بوده است. به علاوه، پذیرش تکنولوژی در میان سالمندان، تحت تاثیر وضعیت اقتصادی یا وضعیت سلامتی سالمندان نبوده و بنابراین همه گروههای سالمندان را میتوان گروههای هدف برای ارتقای توانمندی استفاده از ابزارهای تکنولوژیهای اطلاعات و ارتباطات در نظر گرفت.