چکیده:
امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و
از بین بردن آنها شده اند. شهرستان خمین نیز از این قاعده مستثنی نیست. این شهرستان جنوبی ترین شهرستان استان مرکزی
محسوب می شود و وسعت آن ۲۲۶۷ کیلومتر مربع است. دو برابر شدان جمعیت شهر خمین در یک بازه ۱۵ (۱۳۹۰- ۱۳۷۵) ساله
لزوم برنامه ریزی دقیق را برای توسعه فیزیکی آتی این شهر در عرصه شهرستان، می طلبد. هدف عمده پژوهش حاضر پهنه بندی
تناسب زمین شهرستان خمین به کمک پارامترهای ژئومورفولوژیکی با استفاده از مدل منطق فازی بوده است. در راستای تحقق
هدف مذکور، ۱۰ شاخص موثر در قالب نقشه های وکتوری و رستری تهیه گردید و برای هریک از لایه های رستری براساس
مطالعات میدانی و نظر کارشناسی یک تابع تعریف شد اما لایه های وکتوری با قرار گرفتن در یک بازه ۰ و ۱ دیگر نیازی به
تعریف تابع نداشتند. پس از اعمال توابع ،عملیات ضرب، جمع و مقادیر مختلف گامای فازی نیز برروی لایه ها اجرا گردیدند.
بدین منظور از نرم افزارهای ARC GIS 9.3 و ERDAS 9.1استفاده شد. در نهایت مشخص شد گامای ۰/۴ فازی بیشترین
تطابق را با اراضی مناسب وضع موجود شهرستان دارد و یک هسته در شرق شهرستان جهت توسعه آتی شهر خمین مناسب به نظر
می رسد .در نهایت نقشه نهایی به ۵ کلاس طبقه بندی گردید بطوریکه مناطق به ترتیب؛ تناسب بسیار کم با ۱۷۱۷,۳ءتناسب کم با
167،48، تناسب متوسط با ۱۰۸,۵۴،تناسب زیاد با ۷۶ و تناسب بسیار زیاد با ۸۵,۱۲کیلومتر مربع مساحت، مشخص شدند.
خلاصه ماشینی:
پهنه بندی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین شهرستان خمین با استفاده از مدل منطق فازی و GIS (با رویکرد توسعه آتی شهر خمین ) محمدجواد توکلی کارشناس ارشد مکانیک (طراحی کاربردی)، سرپرست دبیرخانه ستاد مدیریت بحران شهرداری اراک 1 بهاره میرزاخانی دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی،دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ،ایران چکیده امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آنها شده اند.
(٣٨١ :٢٠٠٩ ,fleming &Vickers ) از دیگر کاربردهای مدل فازی می توان به پایش تغییرات خط ساحلی (٢٠١٠:٨٤١ ,Hanson and et al) ، ارزیابی چگونگی توسعه فیزیکی شهر (حسینی و دیگران ،١٣٩٠: ٦٣) ، پهنه بندی خطر سیلاب (قنواتی و دیگران ، ١٣٩٠: ٢٧٠) ، بارزسازی تغییرات (١٩٩٥:٢٥٤ ,Zeaiean Firouzabadi) و مکانیابی بیمارستان ها (٢٠٠١١:٣٧١٨ ,Issaie and et al & :٢٠٠٩,Vahidnia and et al) اشاره نمود.
هدف از این تحقیق ، یافتن مناسب ترین مکان ها جهت توسعه فضایی آتی کلانشهر اراک در شهرستان به کمک پارامترهای ژئومورفولوژیکی و البته با استفاده از روش فازی بوده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٦: سه پهنه A،B و C برروی نقشه ژئومورفولوژی شهرستان خمین نتایج حاکی از آن بود که لایه حاصل از گامای ٠/٤ فازی به سبب داشتن حداکثر انطباق با پهنه های شناسایی شده در شهرستان خمین ، به عنوان مناسب ترین لایه پهنه بندی تناسب زمین در منطقه مورد مطالعه معرفی گردید.
این در حالی است که ١٠٨/٥٤ کیلومتر مربع از اراضی شهرستان مورد مطالعه دارای تناسب متوسط در جهت توسعه فیزیکی آتی شهر خمین هستند.