چکیده:
یکی از چالشهایی که مراکز تحقیق و توسعه در حوزۀ دفاعی با آن روبرو میباشند، اولویتبندی پروژههای توسعه محصول جدید از میان ایدهها، طرحها و خواستههای متنوع نیروهای مسلح و پژوهشگران دفاعی با توجه به محدودیت منابع است. در این راستا با انجام مطالعات کتابخانهای و میدانی گسترده، حوزههای اثرگذار در انتخاب پروژههای توسعه محصول جدید دفاعی شامل حوزۀ دفاعی، سازمانی و راهبردی، دانشی و فنی، بازار و خطرپذیری و همچنین شاخصهای مربوط به هر حوزه استخراج گردید. با توجه به تنوع و تعدد شاخصها، که موجب افزایش خطای اولویتبندی پروژهها میگردد، با استفاده از روش تحلیل مؤلفههای اصلی و داده کاوی در 21 پروژۀ تحقیقاتی، تعداد شاخصها از 42 شاخص شناسایی شده به 25 شاخص کاهش داده شد. همچنین یک روش اولویتبندی که توسعه یافتۀ روش تاپسیس فازی میباشد، با عنوان «تاپسیس فازی ساختاری» پیشنهاد گردید. بهمنظور بررسی اثربخشی روش پیشنهادی، اولویتبندی پنج پروژه توسعه محصول جدید توسط روشهای تحلیل سلسله مراتبی، تاپسیس فازی و تاپسیس فازی ساختاری انجام گرفت و نتایج هر سه روش با نظرات مدیران ارشد سازمان مقایسه گردید و مشاهده شد که اولویتبندی توسط روش پیشنهادی دارای حداقل اختلاف با نظر مدیران ارشد میباشد. همچنین در اولویتبندی پنج پروژه با روش پیشنهادی، پروژه پنجم با ضریب نزدیکی 4915/0 در اولویت اول، پروژه اول با ضریب نزدیکی 3643/0 در اولویت دوم و درنهایت پروژه چهارم با ضریب نزدیکی 3010/0 در اولویت آخر قرار گرفت.
One of the challenges that research and development centers confront in the defense area is the prioritization of the development projects of a new product from among the diverse ideas, plans and demands of the armed forces and defense researchers with regard to resource restraints. In this respect, effective zones in the selection of the projects of developing a new defense product including defense, organizational and strategic, knowledge and technology, market and risk realms, as well as indicators related to each realm were extracted by conducting extensive library and field studies. With regard to the diversity and multiplicity of indicators, which lead to an increase in the error of prioritizing the projects, using the principal components analysis and data mining method in 21 research projects, the number of indicators were reduced from 42 identified indicators to 25 indicators. Also, a priority method, developed by the Fuzzy Topsis method, was proposed under the title of Fuzzy Topsis. In order to assess the efficiency of the suggested method, the prioritization of the five new product development projects was analyzed using hierarchical analysis, Fuzzy Topsis and structural Fuzzy Topsis, and the results of each of the three methods were compared with the opinions of the senior managers of the organization and it was observed that prioritization by the proposed method has the lowest difference with the senior managers' opinion. Also, in prioritizing 5 projects with the proposed method, the fifth project with a closeness coefficient of 0.4915 was selected as the first priority, the first project with a closeness coefficient of 0.3643 as the second priority, and finally the fourth project with a closeness coefficient of 0.3010 as the last priority.
خلاصه ماشینی:
سؤال های تحقیق (١) سؤال اصلی * شاخص های اثربخش در اولویت بندی پروژه های توسـعه محصـول جدیـد دفاعی چه هستند؟ چگونه میتـوان بـا اسـتفاده از تجزیـه و تحلیـل رویکـرد تلفیقی، اولویت بندی آنها را انجام داد؟ (٢) سؤال های فرعی * شاخص های توسعۀ محصول جدید دفاعی چه هستند؟ * چگونه میتوان با تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص هایی را خوشـه بنـدی و عوامل جدیدی را استخراج نمود؟ * چگونه میتوان وزن عوامل شناساییشده را مشخص نمود؟ * روش پیشنهادی تاپسیس فازی ساختاری جهت اولویت بنـدی پـروژه هـا و به کارگیری آن در سازمان مورد مطالعه به چه صورت میباشد؟ ٥-١.
استخراج و تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی شاخص های سازمانی و راهبردی پس از بررسی مستندات و انجام مصـاحبه بـا کارشناسـان و خبرگـان مراکـز تحقیق و توسعه دفاعی درخصوص شاخص های سازمانی و راهبردی، تعـداد ١٠ شاخص در این حوزه شناسایی گردید که پـس از تجزیـه و تحلیـل مؤلفـه هـای اصلی بر روی ٢١ پروژه درخصوص توسعۀ محصول جدید و تحقیـق و توسـعه در مرکز مورد مطالعه ، تعداد شاخص ها به ٧ شاخص کاهش یافت .
استخراج و تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی شاخص های حوزة بازار پس از بررسی مستندات و انجام مصـاحبه بـا کارشناسـان و خبرگـان مراکـز تحقیق و توسعه دفاعی درخصوص شاخص های دفاعی ، تعداد ٤ شاخص در این حوزه شناسایی گردید که پس از تجزیه و تحلیل مؤلفه هـای اصـلی بـر روی ٢١ پروژه درخصوص توسعۀ محصول جدید و همچنین پروژه های تحقیق و توسـعه در مرکز مورد مطالعه ، تعداد شاخص ها با توجه به عدم همبستگی مناسب (نتـایج جدول شمارة ٨) کاهش نیافت .