چکیده:
مقدمه: در دهه اخیر، الگوی مصرف و توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی رفتار مصرفکنندگان توجه بسیاری از صاحبنظران علوم را به خود معطوف داشته است. دراینارتباط در دوره معاصر، پدیده جدیدی ظهور یافته است که مصرف نه به سبب نیاز، بلکه بنا به عوامل دیگری چون کسب پرستیژ، وجهه و تاثیر نفوذ دیگران شکل میگیرد. بر این اساس، هدف اساسی این مقاله شناسایی الگوی مصرف منزلتگرا و نیز چگونگی ارتباط و تعامل هر یک از متغیرهای تشخصپذیری، تاثیرپذیری از دیگران و مصرف بدون توجه به نقش الگوی مصرف منزلتگرا در جامعه آماری موردمطالعه است.
روش: این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و دادههای تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توام با مصاحبه جمعآوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان 15 سال به بالای شهر کاشان در سال 1396 بوده است که با استفاده از فرمول نمونهگیری کوکران تعداد 605 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین و به روش تصادفی انتخاب و بررسی شدهاند.
یافتهها: نتایج وجود رابطه منفی بین مصرف بدون توجه به نقش و مصرف منزلتگرا و نیز رابطه مثبت بین متغیرهای تشخصپذیری و تاثیرپذیری از نفوذ دیگران با میزان مصرف منزلتگرا را نشان داده است. علاوه بر آن، نتایج تحلیل مسیر میزان تاثیر هر یک از متغیرهای مصرف بدون توجه به نقش، تاثیرپذیری از نفوذ دیگران و تشخصپذیری بر متغیر مصرف منزلتگرا را به ترتیب به میزان 38/0-، 231/0، 08/0 نشان داده است.
بحث: نتایج تحقیق با مباحث نظری صاحبنظران و یافتههای تحقیقات محققان در این زمینه قرابت و همخوانی دارد. همچنین، بسیاری از صاحبنظران بر نقش میزان تاثیرپذیری از نفوذ دیگران بر مصرف منزلتگرا تاکید کرده و این امر در تحقیقات متعددی که توسط پژوهشگران صورت گرفته است مورد تایید قرار گرفته است. علاوه بر آن، نقش تشخصپذیری یا تمایل به منحصربهفرد بودن در مصرف منزلتگرا در رویکردهای نظری و پژوهشی صاحبنظران و محققان مختلف مورد تایید قرار گرفته است.