چکیده:
عوامل ژئومورفولوژی بهطور مستقیم در وضعیّت اقتصادی مناطق مؤثّر هستند و این عوامل میتوانند نقش محدودکننده و اثرات منفی یا اینکه اثرات مثبت داشته باشند. تأثیر عوامل ژئومورفولوژی در مناطق مرزی نسبت به نواحی داخلی از اهمّیّت بیشتری برخوردار است. با توجّه به اهمّیّت موضوع، در پژوهش حاضر به ارزیابی تأثیر عوامل ژئومورفولوژی در توسعه و یا عدم توسعة فعّالیّتهای اقتصادی شهرستان سردشت پرداخته شده است. دادههای پژوهش شامل اطّلاعات کتابخانهای، لایههای رقومی اطّلاعاتی و همچنین نتایج حاصل از پرسشنامه است. در نوشتار پیش رو ابتدا به بررسی وضعیّت ژئومورفولوژیکی منطقه و تنگناهای آن پرداخته شده و سپس وضعیّت پراکنش نقاط روستایی در طبقات شیب و ارتفاع بررسی شده است؛ همچنین بهمنظور بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژی در توسعه یا عدم توسعة فعّالیّتهای اقتصادی شهرستان از ۲۰۰ پرسشنامه استفاده شده است که نحوة توزیع آن بهصورت زنجیرهای بوده و برای این منظور از افراد آگاه ازجمله دانشجویان و فعّالان اقتصادی استفاده شده است. نتایج بهدستآمده بیانگر آن است که حدود ۷۰% از سکونتگاههای روستایی در طبقات با شیب بیش از ۲۰% و حدود ۵۵% از سکونتگاههای روستایی در طبقات ارتفاعی بالای ۱۴۰۰ متر قرار دارند؛ بنابراین این شهرستان زیادی برای توسعة فعّالیّتهای کشاورزی، توسعة زیرساختها، توسعة فعّالیّتهای حملونقل و همچنین توسعة صنایع و غیره با محدودیتهای مواجه است؛ همچنین نتایج حاصل از پرسشنامهها بیانگر آن است که وضعیّت ژئومورفولوژیکی حاکم بر منطقه بهمثابة عامل تأثیرگذاری در عدم توسعة اقتصادی، رشد مشاغل کاذب و قاچاق کالا محسوب میشود.
Geomorphologic factors are directly affected by the economic conditions of the areas and these factors can have a limiting and negative or positive effects. The effect of geomorphologic factors in the border regions is more important than the inner regions. Considering the importance of the issue, in this research, the impact of geomorphologic factors on the development or non-development of economic activities in Sardasht city has been evaluated. The research data include library information, digital information layers and the results of the questionnaire. In this research, firstly, the geomorphological situation of the area and its bottlenecks have been investigated. Then the situation of distribution of rural areas in slopes and heights has been investigated. Moreover, in order to investigate the role of geomorphologic factors in the development or non-development of economic activities of the city, 200 questionnaires have been used which are distributed in a chain method. Therefore, well-known people, including students and economic activists, have been used. The results indicate that about 70 percent of rural settlements are located in slopes with more than 20 percent and about 55 percent of rural settlements in elevations above 1400 meters. Therefore, the city faces many restrictions for the development of agricultural activities, infrastructure development, development of transport activities, as well as industrial development. Besides, the results of the questionnaires indicate that the geomorphologic situation dominating the region is considered as an effective factor in the lack of economic development, the growth of false occupations and smuggling of goods. <strong><em> </em></strong> <strong> </strong>
خلاصه ماشینی:
در نوشـتار پـیش رو ابتدا به بررسی وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه و تنگناهای آن پرداخته شده و سـپس وضـعیت پراکنش نقاط روستایی در طبقات شیب و ارتفاع بررسی شده است ؛ همچنین به منظور بررسی نقـش عوامل ژئومورفولوژی در توسعه یا عدم توسعۀ فعالیت های اقتصادی شهرسـتان از ٢٠٠ پرسـش نامـه استفاده شده است که نحوة توزیع آن به صورت زنجیره ای بوده و بـرای ایـن منظـور از افـراد آگـاه ازجمله دانشجویان و فعالان اقتصادی استفاده شده است .
نتایج به دست آمده بیـانگر آن اسـت کـه حـدود ٧٠% از سـکونت گـاه هـای روسـتایی در طبقـات بـا شـیب بـیش از ٢٠% و حـدود ٥٥% از سکونت گاه های روستایی در طبقات ارتفاعی بالای ١٤٠٠ متر قرار دارنـد؛ بنـابراین ایـن شهرسـتان زیادی برای توسعۀ فعالیت های کشاورزی، توسعۀ زیرساخت ها، توسعۀ فعالیـت هـای حمـل ونقـل و همچنین توسعۀ صنایع و غیره با محدودیت های مواجه است ؛ همچنین نتایج حاصل از پرسش نامه هـا بیانگر آن است که وضعیت ژئومورفولوژیکی حاکم بر منطقه بـه مثابـۀ عامـل تأثیرگـذاری در عـدم توسعۀ اقتصادی، رشد مشاغل کاذب و قاچاق کالا محسوب میشود.
در پـژوهش حاضر به منظور بررسی نواحی سکونت گاهی شهرسـتان در ارتبـاط بـا وضـعیت ژئومورفولـوژیکی حـاکم بـر منطقـه ، وضعیت پراکنش نواحی سکونت گاهی در طبقات ارتفاعی و همچنین طبقات شیب ارزیـابی شـده و بـه ایـن صـورت محدودیت های ژئومورفولوژیکی نواحی روستایی و شهری شهرستان ارزیابی شده است .