چکیده:
بکارگیری رویکردهای آیندهنگاری در احیاء بافت فرسوده، لزوم توجه به مقوله برنامهریزی سناریو را امری ضروری جلوه میدهد. سناریونگاری روش بسیار موثر و مفیدی برای برنامهریزی میانمدت و بلندمدت در شرایط با عدمقطعیت است. هدف این پژوهش بررسی سناریوهای احیاء قلعه آبکوه مشهد است. نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی _تحلیلی، از لحاظ جمعآوری اطلاعات و دادهها ترکیبی از کتابخانهای و میدانی میباشد. به منظور تدوین سناریوها تعداد 25 پرسشنامه بین نخبگان اجرایی و دانشگاهی توزیع گردیده است. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار میکمک تجزیه و تحلیل شده است. براساس نتایج ماتریس اثرات متقاطع در نرمافزار میکمک، نداشتن سند مالکیت با 75 امتیاز، بیشترین تاثیرگذاری را دارد و آشفته بودن سیمای شهری با 86 امتیاز، بیشترین تاثیرپذیری را دارد. براساس میزان عدمقطعیت، عوامل نداشتن سند مالکیت، عدم وجود ضوابط و مقررات خاص بافتهای مسئلهدار، پایین بودن نسبی قیمت اراضی در مقایسه با محدودههای بلافصل و فراگیر و سطح اقتصادی پایین ساکنین به عنوان مهمترین نیروهای پیشران در احیاء قلعه آبکوه در آینده دارای نقش موثری میباشند. از تلفیق این محورها چهار سناریو حیات طلایی، حیات نقرهای، حیات برنزی و حیات خاکستری تشکیل شد. در سناریو اول که حیات طلایی نامیده میشود، قوانین کارآمد و اقتصاد مطلوب ساکنین، افق روشن حیات قلعه آبکوه را میسازند و برای احیاء مناسب بافت مطلوبترین سناریو، سناریوی حیات طلایی است.
خلاصه ماشینی:
براساس میزان عدم قطعیت ، عوامل نداشتن سند مالکیت ، عدم وجود ضوابط و مقررات خاص بافت های مسئله دار، پایین بودن نسبی قیمت اراضی در مقایسه با محدوده های بلافصل و فراگیر و سطح اقتصادی پایین ساکنین به عنوان مهم ترین نیروهای پیشران در احیاء قلعه آبکوه در آینده دارای نقش مؤثری میباشند.
از میان ٣٤ عامل کلیدی شناسایی شده ، ١٢ عامل نداشتن سند مالکیت ، ساخت وساز غیرمجاز و بدون نظارت ، عدم وجود ضوابط ومقررات خاص بافت های مسئله دار، نامشخص بودن موضوع مالکیت زمین در محدوده ، عدم هماهنگی در نحوه جرم گذاری قطعات ، پایین بودن نسبی قیمت اراضی در مقایسه با محدوده های بلافصل و فراگیر، سطح اقتصادی پایین ساکنین ، ضوابط طرح تفصیلی، نگاه صرفا اقتصادی به محدوده ، بافت ارگانیک محدوده ، عدم نظارت شهرداری بر ساخت وسازها و تصمیمات مقطعی و ناهماهنگ با برنامه های کلان به عنوان عوامل کلیدی موثر بر احیاء قلعه آبکوه انتخاب شده اند.
و مقرراتی یکسان که شرایط و خصوصیات بافت را مورد توجه قرار داده باعث یکپارچگی سیمای شهر شده و عدم هماهنگی در نحوه جرم - گذاری قطعات وجود ندارد و بافت آبکوه از نظر کالبدی با بافت های پیرامون هم خوانی دارد و پیوستگی کالبدی بین آن ها وجود دارد.
عوامل نداشتن سند مالکیت ، عدم وجود ضوابط و مقررات خاص بافت های مسئله دار، پایین بودن نسبی قیمت اراضی در مقایسه با محدوده های بلافصل و فراگیر و سطح اقتصادی پایین ساکنین به عنوان مهم ترین نیروهای پیشران در احیا قلعه آبکوه در آینده دارای نقش موثری می باشند.