چکیده:
سیدباقر کاظمی, از رجال سیاسی مشهور ایران, از اواخر دورة احمد شاه قاجار تا اوایل پادشاهی
محمدرضا شاه پهلوی سمتهای سیاسی مهمی را برعهده داشت و مصدر خدماتی در عرصة
سیاست ایران شد. در دورة احمدشاه به مدت ۵ سال شارژدافر وزرات خارجة ایران در آمریکا بود.
در دورة رضاشاه در سمتهای وزیر طرقء وزیرخارجه. استاندار آذربایجان شرقی و سفیر ایران در
بغدادء کابل و استانبول منشا خدمات بسیاری شد. در زمان سلطنت محمدرضاشاه» سمتهای وزیر
دارایی» وزیر خارجه. سفیر ایران در استکهلم را عهده دار شد. در جریان نهضت ملی شدن صنعت
نفت به عنوان عضو مجلس سنا و نیز وزیر مالیة دولت مصدق اقدمات موثری برای ملی شدن نفت
ایران و حمایت از مصدق انجام داد. بعد از شکست نهضت و کودتای ۲۸ مرداد ۱۲۲۲ق. سفارت
ایران در استکهلم را پذیرفت و راهی خارج شد. پس از پایان دادن به خدمتش و بازگشت به ایران
دستگیر و تبعید شد. در آذر ماه ۱۳۳۳ش, کاظمی کنارهگیری از سمتهای سیاسی را بر خدمت
در حکومت کودتا ترجیح داد و به بازنشستگی رسید. او تا پایان عمرش در آردیبهشت ۱۳۵۵ش.
همواره به آرمانهای ملی گرایان آزادیخواه وفادار ماند. کاظمی سالها در کشورهای مختلف به سر
برد و در زمان وقوع برخی از رخدادهای مهم سیاسی مانند: کودتای ۱۲۹۳ش و انتقال قدرت از
قاجاریه به پهلوی و کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲ش. در کشور حضور نداشت. با وجود آین». هیچگاه از
اوضاع کشور بیاطلاع نبود و اخبار ایران و جهان را از طریق جراید یا مکاتبه با دوستان و اقوام
دنبال میکرد و شرح مختصر یا مفصل آن را در روزنگاشتش مینوشت. روزنگاشت او حاوی جزئیات
بسیاری از زندگی خانوادگی و شغلی وی است که اطلاعات خوبی در بارة وضعیت معیشت قشر
کارمند و مرفه آن روزگار به خواننده میدهد. همچنین یادداشتهایش حاوی جزئیات مهمی از
اوضاع ایران و جهان است که از منظر یک سیاستمدار خبره رصد شده و به رشته تحریر درآمده
است.
خلاصه ماشینی:
او تمام لحظات این سفر را به فرصتی برای کسب تجربه تبدیل کرد؛ تمام لحظات سفر-از خرید بلیط کشتی و قطار، مسافرت با اتومبیل، قطار و کشتی تا دیدن شهرها و کشورهای مختلف، اقامت در کشوری بیگانه، اجاره خانه و خرید لباس و سایر لوازم زندگی و معاشرت با سفرا و دیپلماتهای خارجی و حضور در مهمانیهای دوستانه یا رسمی و رفتن به دانشگاه-، همه و همه فرصتهای خوبی برای یادگیری و تجربهاندوزی بود؛ اندوختة ارزشمندی که جمع کرد، بعدها وقتی او در سمتهای مهمی چون سفارت ایران در بغداد و آنکار و ریاست وزارت امور خارجه به خدمت مشغول شد، راهنمای نوعآوریها و خدمات قابل تقدیرش شد.
یکی از اقدامات کاظمی در طول اقامتش در بغداد که نشاندهندة دقت او در انجام وظایفش بود، اعتراض به انتشار مطلب توهینآمیز به رضا شاه در روزنامة بغداد تایمز و اقدام به توقیف آن بود این اقدام کاظمی از نظر رضاشاه دور نماند و به جبران خدمتش وی را به وزارت خارجه منصوب کرد (همان، 3/376).
او با فامیل خود و همسرش روابط خوب و محترمانهای داشت و در سفرهای تفریحی در ایران با آنها همراه میشد (همان، 3/293،294) و در مهمانیهای خانوادگی و دوستانه شرکت میکرد، یا در خانهاش پذیرای دوستان و اقوام بود (همان، 1/576، 580؛ 2/185،3/294) ویژگی دیگر کاظمی مسئولیت پذیری و حسن انجام خدمت در ادارات و سفارتخانههای محل خدمتش بود.
کاظمی که سالها در سفارتخانههای ایران در آمریکا، افغانستان، عراق و ترکیه خدمت کرده بود و با اندوختة ارزشمندی از آداب حضور در ضیافتهای رسمی و استقبال از مقامات آشنا بود، کوشید به سبک کشورهای دیگر ترتیب و نظم خوبی به وضعیت وزارت خارجه ایران دهد.