چکیده:
رابطه میان آموزش زبان و ادبیات دو سویه دارد؛ از یک سو یکی از اهداف غایی آموزش زبان، ورود به عرصه ادبی هر زبانی است و از سوی دیگر ادبیات ابزاری است برای آموزش زبان و ارتقای مهارتهای زبانی. سویه دوم در ایران کمتر شناخته شده است؛ بنابراین در این مقاله برآنیم به این سویه بپردازیم. در این راستا در گام نخست از مجموعه کتابها و منابع معتبر علمی، سیزده رویکرد عمومی در آموزش زبان بر بنیان ادبیات جمعبندی و معرفی شد که این امر برای نخستین بار صورت گرفته است و در گام دوم برای هر رویکرد، مثالها و نمونههایی از مجموعه کتابهای آموزش نوین زبان فارسی – در جایگاه یکی از منابع اصلی آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان در مراکز معتبر- انتخاب و بر اساس شاخصه¬های نظری هر رویکرد تحلیل و تبیین گردید. دستاورد این پژوهش در این است که بخشی از ظرفیت¬های ادبیات فارسی را در آموزش زبان و ارتقای مهارتهای زبانی آشکار میکند و دریچهای نوین را به سوی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی¬زبانان میگشاید.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس در این مقاله برآنیم که از یک سو رویکردهای علمی شناخته شده در آموزش زبان بر پایۀ ادبیات را جمعبندی و معرفی کنیم و از سوی دیگر براساس ویژگیهای نظری هر رویکرد، نمونه هایی از به کارگیری متون ادبی را در مجموعه کتابهای آموزش نوین زبان فارسی تحلیل و تبیین کنیم تا عملیاتی بودن کاربرد ادبیات در آموزش زبان براساس رویکردهای علمی تأیید شود.
در گام دوم اصطلاحا این رویکردها بومیسازی و برای هر رویکرد، نمونه ای مناسب با ویژگیهای آن رویکرد از مجموعه کتابهای آموزش نوین زبان فارسی تحلیل و تبیین شده است .
عطیه جوادیراد (١٣٩٢) در پایان نامۀ «بررسی شاخصهای ساده سازی متن های کهن ادبی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان : مطالعۀ موردی کلیله و دمنه »، ضمن اشاره به شیوه های ساده سازی متون ادبی و استفاده از آنها در تهیۀ مواد آموزشی، دو داستان از کلیله و دمنه را از این دیدگاه بررسی کرده است .
هم چنین با انتخاب نمونه های ادبی مناسب ، عملیاتی بودن کاربرد ادبیات فارسی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان براساس این رویکردها تحلیل و تأیید شده است .
در اینجا جریان تاریخی رویکردهای آموزش زبان بر بنیان ادبیات در ذیل دیدگاههای شش محقق در این عرصه ، جمعبندی و معرفی شده و سپس نمونه هایی از متون ادبی فارسی براساس این رویکردها تحلیل و تبیین شده است .
Savvidou, Ch. An integrated approach to teaching literature in the EFL classroom.
Gaining insight into alternative teaching approaches employed in an EFL literature.
The Relevance of Literary Analysis to Teaching Literature in the EFL Classroom.