چکیده:
هدف: بازارهای مالی با کاهش هزینههای مبادلهای و عدم تقارنهای اطلاعاتی در اقتصاد، ارتقای سطح پسانداز، انباشت سرمایه و رشد اقتصادی را سبب میشوند. رشد بازارهای مالی کارا، در رشد اقتصادی نقش تعیینکنندهای دارد، ولی باید توجه شود که وقوع بحران در بازارهای مالی نیز میتواند به افت اقتصادی و در برخی موقعیتها به رکود اقتصادی منجر شود. یکی از علائم هشدار بحران مالی، استرسهای فزایندهای است که در بازارهای مالی روی میدهد و به افزایش نااطمینانی و بیثباتی در اقتصاد منجر میشود. از این رو هدف اصلی این پژوهش، محاسبه شاخص استرس مالی در بازارهای مالی ایران و شناسایی تأثیرهای آن بر رشد اقتصادی است. روش: در این پژوهش ابتدا با استفاده از دادههای فصلی بازارهای مالی مختلف، شامل بخش بانکی، بازار سهام و بازار ارز، شاخصی ترکیبی از استرس مالی برای اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1370تا 1396 با استفاده از روش تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) ساخته شد و در ادامه، تأثیرهای این شاخص بر رشد اقتصادی با استفاده از روش خودرگرسیون مارکف ـ سوئیچینگ ارزیابی شده است. استرس مالی نوعی کانال واسطه بین شوکها و بروز بحرانهای مالی در اقتصاد شناخته شده است. یافتهها: نتایج برآورد مدل نشان میدهد، اقتصاد ایران طی 13 سال استرس مالی منفی و طی نه سال استرس مالی مثبت داشته که بهترتیب باعث کاهش و افزایش رشد اقتصادی در کشور شده است. البته پایداری سالهای رکود و استرس مالی منفی بیشتر از سالهای رونق و استرس مالی مثبت بوده، بهگونهای که اثر کلی استرس مالی بر رشد اقتصادی منفی و معنادار بوده است. نتیجهگیری: میتوان گفت یکی از دلایل بروز استرسهای مالی و بهتبع آن بحرانهای مالی، بازارمحور بودن در ساختار مالی کشور است.
Objective: Financial markets, by reducing transaction costs and information asymmetries in the economy, will increase returns, capital accumulation and economic growth. Although the growth of financial markets has a decisive role in economic growth, it should be noted that the emergence of a crisis in financial markets can, in turn, lead to an economic decline and, in some circumstances, lead to a recession. One of the warning signs of financial crisis is an increase in stress that is taking place in financial markets, and leading to increased uncertainty and instability in the economy. Therefore, the main objective of this research is to calculate the financial stress index in Iran's financial markets and then determine its effects on economic growth. Methods: In this study, firstly, using seasonal data of various financial markets including the banking sector, stock market and foreign exchange market, a composite indicator of financial stress for the Iranian economy during the period 1991- 2017 using the Principal Component Analysis (PCA) and then the effects of this index on economic growth have been evaluated using Markov switching Autoregressive method. Financial stress is recognized as an intermediary channel between shocks and the emergence of financial crises in the economy. Results: The results of the model’s estimation show that Iran's economy has suffered negative financial stress over the course of 13 years, which has led to a decrease in the instability of economic growth and has had a positive financial stress during 9 years, which has led to an increase in economic growth in the country. Of course, the sustainability of years of recession and negative financial stress have been more positive than the years of financial flourishing and financial stress, so that the overall effect of financial stress on economic growth was negative and significant. Conclusion: It can be said that one of the reasons for financial stresses and consequently financial crises is the market’s orientation in the financial structure of the country.
خلاصه ماشینی:
روش : در اين پژوهش ابتدا با استفاده از داده هاي فصلي بازارهاي مالي مختلف ، شامل بخش بانکي ، بازار سهام و بـازار ارز، شاخصـي ترکيبي از استرس مالي براي اقتصاد ايران طي دوره زماني ١٣٧٠تا ١٣٩٦ با استفاده از روش تحليل مؤلفه اصلي (PCA) ساخته شد و در ادامه ، تأثيرهاي اين شاخص بر رشد اقتصادي با استفاده از روش خودرگرسيون مارکف ـ سوئيچينگ ارزيـابي شـده اسـت .
از مزاياي ديگر محاسبه شاخص استرس مالي مي توان بـه موارد زير اشاره کرد: قابليت کاربرد آن به عنوان يک مدل هشدار سريع و شناسايي بحران مالي توانايي اندازه گيري سطح استرس سيستماتيک و اثربخشي سياست هاي مختلف به کارگرفتـه شـده در بازارهـاي مالي کمک به سياست گذاران در بررسي ثبات بازارهاي مالي ، شناسايي منبع ايجاد اسـترس و پـيش بينـي بحـران در بخش مالي از اين رو با توجه به اهميت محاسبه شاخص استرس مالي در اقتصاد ايران ، در اين مطالعه تـلاش مـي شـود ضـمن بررسي جامع بي ثباتي در بازارهاي مالي ايران ، به محاسبه شاخص استرس مالي در هر يک از بازارهـاي مختلـف مـالي از جمله بازار پول ، بازار ارز و بازار سهام ، با استفاده از روش تحليل مؤلفه اصلي (PCA)٤ پرداخته و سـپس بـه دليـل ارتبـاط ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1.
Principal Component Analysis قوي بازارهاي مالي با رشد اقتصادي ، اثرهاي اين شاخص بر رشـد اقتصـادي ايـران طـي دوره زمـاني ١٣٩٧-١٣٦٧ بـه صورت فصلي و با استفاده از مدل خودرگرسيون مارکف ـ سوئيچينگ (MS-AR) بررسي شود.