چکیده:
امروزه یکی از بنیادی ترین و بحث برانگیزترین مباحث نظری در حوزه نقد ادبی اجتناب از کلان نظریه در خوانشهای ادبی است. نظریه پردازان برجسته این حوزه که با عنوان نئوپراگماتیست ها شناخته می شوند، تری ایگلتون، استنلی فیش، استیون نپ و والتر بن مایکلز نام دارند و تاکید میکنند که امروزه مسیر نقد و نظریه از اهداف اولیه خود در اوایل قرن هجدهم در جهت ارتقای عدالت اجتماعی منحرف و به بتواره ای تبدیل شده که به خودی خود، جامعه سلسله مراتبی را تقویت و باز تولید می کند. در دهه ۱۹۸۰ شاهد اوج مباحث و خوانش های نظری در قلمروی مطالعات ادبی بودیم اما در همین دهه مباحث ضد نظری و نظریه به اوج خود می رسند و آراء نپ و مایکلز را به عنوان یکی از بیانیه های کلیدی خود بر می شمرند. نپ و مایکلز معتقدند که مباحث نظری از انفصال مباحثی تجزیه ناپذیر مانند معنا-نیت، زبان-کنش گفتار، و نظریه-عمل بوجود آمده اند و مسبب پیدایش «تجارت نظری» شده اند. از نظر این دو منتقد ازآنجاکه دغدغه های مربوط به نویسنده، مسائلی «تجربی» اند، واکنش نظری به این مسائل، نه تنها راهکاری ارائه نمیکند، بلکه صرفا یک «اغوای نظری» است. دراین مقاله سعی کرده ایم تا با مرور فشرده آراء متفکران درباب نظریه و مفاهیم همبسته آن مانند ضد نظریه، فرانظریه و پساتئوری بطور خاص به آراء این دو بپردازیم، واکنشها به آنها و خطاهای موجود در استدلال شان را مرور کنیم و در پایان پیامی که مقاله آنها برای جامعه ادبی کشورمان میتواند داشته باشد را بررسی نماییم.
Nowadays, one of the most fundamental and controversial theoretical discussions in literary criticism is to evade meta-theory in literary practices. The prominent thinkers in this area, known as neo-pragmatists, include Terry Eagleton, Stanley Fish, Steven Knapp, and Walter Benn Michaels who emphasize that the course of theory and criticism has now been diverted from its original aim of advancing social justice in the early eighteenth century and has now become a fetish that solidifies and reproduces the hierarchical society. In 1980s, we witnessed the acme of theoretical discussions and practices in literary studies; yet, in this decade, anti-theory and anti-theoretical discussions come to their acme, knowing Knapp and Michaels’ ideas as one of their key manifestos. Knapp and Michaels believe that theoretical discussions have been the result of the separation of such inseparable terms as meaning-intention, language-speech acts, and theory-practice, leading to “theoretical enterprise.” These two critics argue that since authorial discussions are “empirical” issues, theoretical responses to them do not solve the problem; rather, they are merely a “theoretical temptation.” In this article, following a concise survey of thinkers in the realm of theory and related concepts, in particular anti-theory, meta-theory, and post-theory, we have attempted to explore the two’s ideas, review reactions to them and the errors in their argument, and finally investigate what message Knapp and Michaels’ article can have for our country’s literary society.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله سعی شده است تا با مرور فشردة آرای متفکران درباب نظریه و مفاهیم همبستة آن، مانند ضدنظریه، فرانظریه و پساتئوری، بهطور خاص به اندیشههای این دو پرداخته شود، واکنشها به آنها و خطاهای موجود در استدلالشان مرور گردد و در پایان نیز پیام مقالۀ نپ و مایکلز برای جامعۀ ادبی کشورمان مورد بررسی قرار گیرد.
کالر بهمنظور تأکید بر اهمیت این دو، به این حقیقت اشاره میکند که درحالی که عمدة مقالات و کتب مخالف با نظریه محکوم به شکست بودهاند، نپ و مایکلز سرنوشت دیگری برای خود متصور شدند؛ زیرا برخلاف دیگر نظریهها که درعین مخالفت با نظریه، قدرت آن را بهطور ضمنی تصدیق میکنند، آنها روشی کاملا تقابلی درپیش میگیرند و در پیامدهای نظریه تردید میکنند و نهایتا خواستار کنار گذاشتن بیچونوچرای آن میشوند.
با توجه به اینکه همانند نیت و معنا، زبان و کنش گفتار نیز مباحث جداییناپذیرند، نپ و مایکلز معتقدند یول نیز، همانند هرش، خواستار «ایجاد روشی عینی و معتبر برای تفسیر ادبی [از طریق] تصور معانی بدون نیت» است (همان، 733) و به همین دلیل نهایتا در دام نظریه گرفتار میشود.
هرش، استاد نقد ادبی دانشگاه ویرجینیا80 و یکی از افرادی که نپ و مایکلز مباحث خود را براساس نظرات او سازماندهی میکنند، معتقد است این دو منتقد درحالی برضد او استدلال خود را بنیان میکنند که مشابهتهای نظری بسیاری بین آنها وجود دارد.
Against Theory: Literary Studies and the New Pragmatism.
Against Theory: Literary Studies and the New Pragmatism.