چکیده:
این مقاله به بررسی ویژگیها، مزیتها و معایب هریک از سیستمهای هزینهیابی سنتی، هزینه یابی بر مبنای فعالیت سنتی ، هزینهیابی بر مبنای فعالیت زمانگرا و عملگرا همراه با بیان دلایل سوگیری به سمت هریک از سیستمهای هزینهیابی مزبور میپردازد. در راستای بهبود مدل هزینهیابی بر مبنای فعالیت سنتی، کپلن و اندرسون (2004) موفق به ابداع یک مدل ساده شده پیش از اجرا مدل هزینهیابی بر مبنای فعالیت سنتی به نام هزینهیابی بر مبنای فعالیت زمانگرا شدند. این مدل با وجود مزیتهای متعدد، به دلیل معایب خاص خود، موجب شد که محققان به سمت مدلهای هزینهیابی دیگری از جمله هزینهیابی بر مبنای فعالیت عملگرا سوق یابند. با این وجود، مفید بودن هر سیستم باید بر مبنای مزیتها و عیبهای آن در شرایط مختلف تعیین شود. از آن گذشته، هیچ سیستم هزینهیابی کامل نبوده و در طی زمان با توجه به شرایط دچار تغییر میشود.
خلاصه ماشینی:
حال با توجه به ویژگیهای بیان شده محصولات، سیستم هزینهیابی مورد استفاده برای محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات بر حجم تولید توجه میکرد و به طور معمول هزینههای غیر مستقیم تولید را با بکارگیری یک مبنای واحد (معمولاً ساعات کار مستقیم)تسهیم میکرد.
در چنین وضعیتی، سیستم هزینهیابی سنتی به دلیل اینکه تنها از برخی از محرکهای هزینه برای تهیه اطلاعات مربوط به بهای تمام شده استفاده میکرد،گزارشهای گمراه کنندهای فراهم میکرد [19].
3. هزینهیابی بر مبنای فعالیت زمانگرا با حذف نیاز به بررسی و مصاحبه با کارکنان در رابطه با تخصیص هزینهها از مخازن هزینه به فعالیتها قبل از تخصیص آنها به موضوعات هزینه، فرآیند هزینهیابی را ساده میکند با این تفاوت که به مدیران اجاره میدهد تا زمان مورد نیاز برای انجام هر فعالیت را «تخمین» بزنند.
اما، هزینهیابی بر مبنای فعالیت زمانگرا یک مدل مدیریت هزینه«کشیدن » است [26]،که بر اساس دو برآورد عمل می کند: الف) نرخ هزینه ظرفیت، ب) زمان مورد نیاز برآورد شده برای هر فعالیت [19].
در سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت عملگرا نرخ هزينههاي واقعي به صورت جداگانه برای هر فعالیت بر مبنای اطلاعات به دست آمده از سیستم اطلاعاتی در مورد منابع و رفتار هزینههای آن، از طریق محرکهای مختلف شناسایی میشود.
Mohammad Namazi(2016)” Time-Driven Activity-Based Costing: Theory, Applications And Limitations” Iranian Journal Of Management Studies (IJMS), Vol. 9,No. 3,Summer 2016 24.
, (2001),"Activity-Based Costing: The New Management Tool",Behavioral Health Management, Vol. 21, Issue 2, Pp. 48-52 26.