چکیده:
فرقههای کاذب یکی از مهمترین مباحثی است که به دلیل داشتن بعضی از ناهنجاری ها، تعدادی از مردم به آن گرایش پیدا کرده و مشکلات عدیده ای برای کشور، جامعه، خانواده و حتی خود فرد بهوجود می آورند. در حال حاضر در کشور ما فرقههای نوظهور روزبهروز افزایش یافته و بهطور جدی مشغول فعالیت و عضوگیری هستند. فرقهها فعالیتهای خود را بهصورت پنهان، نیمهپنهان و با استفاده از تبلیغات گسترده در فضای حقیقی، شبکههای اجتماعی، وبگاهها و... انجام میدهند. ایجاد فرقههای نوظهور و کاذب از راههای جدیدی است که درصدد ایجاد تفرقه و آشوب در کشور ایران می باشند. با توجه به شکل گیری عرفان حلقه و گرایش عدهای به این فرقه بعد از دهة 80، شناخت بیشتر در باب این فرقه، ساختار، ایدئولوژی و روشهای جذب آن و نیز بررسی ماهیت چنین فرقه ای دارای اهمیت بود؛ ازاینرو تحقیق حاضر با طرح این سوال که علل و عوامل ظهور این فرقه چه بوده است؟ متاثر از نظریه کپنهاک این فرضیه را مطرح نموده است که برای انجام این تحقیق، پرسشنامه ای با 32 سوال بسته تنظیم و بین 50 نفر از خبرگان، کارشناسان علمی و عملی در این حوزه توزیع شد که تعداد 44 پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اسپیاساس تجزیهوتحلیل آماری گردید که میتوان مهمترین علل را ریشه های اعتقادی، بسترهای فرهنگی، علل اجتماعی، بسترهای فردی، ریشه های سیاسی و علل اقتصادی نام برد که سبب شکلگیری و تداوم عرفان حلقه گردیدند.
خلاصه ماشینی:
در سالهای اخیر ظهور فرقه کیهانی در ایران موردتوجه جوانان قرار گرفته و ازاینرو شناخت و آگاهی از این فرقه میتواند راه را از بیراهه بازشناسد؛ بنابراین برای اینکه به سؤال اصلی پژوهش که عبارت است از چه علل و عواملی سبب شکلگیری فرقة کیهانی یا عرفان حلقه گردیده است؟ پاسخ داده باشیم ابتدا تعاریفی از فرقه، عرفان، عرفان اسلامی، عرفانهای نوظهور ارائه میدهیم و در ادامه، به سیری اجمالی در تکوین مکتب کپنهاک و مسئلة امنیت میپردازیم.
با نگاه و بررسی برخی آموزههای ادیان باستانی و جنبشهای جدید، رگههای روشنی از ابداعات وی بهدست میآید (شریفی دوست، ۱۳۹۱: ۱۱۹)؛ بنابراین ایرانی و اسلامی شمردن عرفان کیهانی تنها جنبة زبانی و جغرافیایی دارد و بهویژه، جنبة اسلامی بودن آن، ریشهای و مبنایی نیست و به همین جهت مبانی و ریشههای اسلامی این مکتب در متن نیامده است و بهبیاندیگر این عرفان، از آموزههای اسلامی برنخاسته بلکه پس از تدوین، تلاش شده ریشهها و مبانی اسلامی برای آموزههای آن بازگو شود (ناصری راد، ۱۳۹۰: ۵۳).
پس از آنکه با جدی شدن فعالیت فرقة کیهانی در کشور، از سوی دستگاههای امنیتی کشور، تذکراتی به سرکردة فرقه داده شد و محدودیتهایی برای او اعمال گردید، محمدعلی طاهری ارتباطات خود را با خارج از کشور گسترش داد و بهسرعت، ارتباط با کشورهای آسیای میانه را برنامهریزی نموده و با اخذ مبالغی از مربیان خود، از دانشگاههای این کشورها برای آنها مدارک دکتری دریافت کرد.