چکیده:
هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه، شناسایی و ارزیابی مخاطرههای خدمات کتابخانههای عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانههای عمومی کشور و ارائۀ راهکار بر اساس تئوری مدرن پرتفوی است.
روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش گردآوری دادهها از نوع پژوهشهای کیفی است که با روش فراترکیب انجام شده است. در پژوهش حاضر، برای دستیابی به هدف پژوهش و شناسایی مخاطرههای پیشِ روی کتابخانهها به جستجوی نظاممند در پایگاههای اطلاعاتی ساینسدایرکت، امرالد، نورمگز، مگایران، سیویلیکا، پایگاه علوم انسانی و پایگاه مجلات دانشگاه تهران پرداخته شد. در این پژوهش، روش هفتمرحلهای سندلوسکی و باروسو (2007) و در مرحلۀ بعد، برای تعیین ضریب اهمیت و اولویت هریک از مفاهیم کشفشده از روش کمی آنتروپی شانون استفاده شد. همچنین، در پژوهش حاضر بهمنظور تعیین روایی فراترکیب از ابزار ارزیابی حیاتی گلین استفاده شد. نحوۀ بهکارگیری این ابزار در پژوهش حاضر در بخش کنترل کیفیت ارائه میشود. در این پژوهش، کلیۀ مقالههای مرتبط مطالعه و هرکدام از مخاطرههای پیشِ روی خدمات کتابخانههای عمومی شناسایی و کدگذاری شدند. برای تعیین پایایی از روش توافق بین دو کدگذار استفاده شد و برای محاسبۀ ضریب توافق دو کدگذار از ضریب کاپا استفاده شد.
یافتهها: منابع استخراجی درنهایت مورد ارزیابی قرار گرفتند و تعداد 52 مخاطره در نُه دستۀ ارزش وجودی کتابخانه، مجموعهسازی، فناوری اطلاعات، مسائل مربوط به منابع انسانی، قوانین و مقررات، مدیریت، مسائل مالی، ارزیابی و دسترسی به اطلاعات تقسیمبندی شدهاند. نتایج نشان داد که مؤلفۀ تحولات اجتماعی-اقتصادی و درنتیجه، نیازهای همیشه در حال تغییر مشتریان و تأمین نیازهای اطلاعاتی مشتریان منجر به ناتوانی کتابخانه در تأمین حداکثری نیازهای اطلاعاتی مشتریان خواهد شد. همچنین، این مؤلفه بیش از سایر مؤلفهها مورد توجه قرار گرفته بود.
اصالت/ارزش: کتابخانهها در مسیر ارائۀ خدمات خود همواره با مخاطرههایی مواجه هستند که شناسایی و مدیریت این مخاطرهها به حل بسیاری از مشکلات و معضلات پیشِ روی کتابخانههای عمومی کمک خواهد کرد. بنابراین، پژوهش حاضر در برنامهریزی و تعیین خطمشی کتابخانههای عمومی کشور در آینده میتواند تاثیر شگرفی داشته باشد.
Purpose: To study, identify and evaluate the services risks of the public libraries affiliated with Iran Public Libraries Foundation and to provide a solution based on the modern portfolio theory.
Method: This is an applied research in terms of purpose and a qualitative study in terms of the data collection method, which has been carried out by applying the cross-mix method. In order to achieve the purpose of research and identifying the dangers facing libraries, a systematic search was conducted through the databases of Science Direct, Emerald, Normex, Mag Iran, Civilica, Humanities Database and the University of Tehran Journal. In this study, Sandlowski and Barroso's (2007) seven-step method was used. Then, the Shannon entropy quantitative method was used to determine the significance and priority of each of the concepts discovered. Furthermore, a Critical appraisal tool was used to determine the cross-validity. A description of how to use his tool is given in the quality control section. In the present study, all the relevant articles were studied and each of the risks the public library services face was identified and coded. To determine the reliability, the two-coder agreement method was utilized and the kappa coefficient was used to calculate the coefficient of agreement between the two coders.
Findings: The extracted resources were finally evaluated and 52 risks were divided into nine categories: Library Existential Value, Collection, Information Technology, Human Resources Issues, Laws, Regulations, Management, Financial Issues, Evaluation and Access to Information. The results showed that the component "socio-economic changes" and, consequently, the ever-changing needs of customers and provision of their information needs will result in the library's inability to meet the maximum customer information needs. Furthermore, this component received more attention than other components.
Originality/value: Libraries always face risks while delivering their services, and identifying and managing these risks will help solve many of the diffulties and problems facing public libraries. Therefore, the present study can have a significant impact on planning and defining the public libraries' policy in the future.
خلاصه ماشینی:
ir تاريخ دريافت :١٣٩٧/٠٧/٠٨؛ تاريخ پذيرش :١٣٩٧/١١/٢٣ چکيده هدف : هدف از پژوهش حاضر مطالعه ، شناسايي و ارزيابي مخاطره هاي خدمات کتابخانـه هـاي عمـومي تحـت پوشش نهاد کتابخانه هاي عمومي کشورو ارائۀراهکاربر اساس تئوري مدرن پرتفوي است .
کتابخانه عمومي ،مخاطره خدمات ،مخاطره کتابخانه تحقيقات اطـلاع رسـاني و کتابخانـه هـاي عمـومي؛ فصـلنامۀ Research on Information Science and Public Libraries; The Quarterly Journal of Iran Public علمي -پژوهشي؛ دورة ٢٥،شمارة ٣،پياپي ٩٨،پائيز ١٣٩٨ Successive ;٣.
Research on Information Science and Public Libraries; The Quarterly Journal of Iran Public Libraries Foundation; ISSN:1027-7838; Indexed in ISC, SID & MagIran Vol. 25, No. 3, Successive No. 98, Fall 2019 376 مقدمه کتابخانه هاي عمومي يکي از مهم تـرين سـازمان هـا بـراي دسـتيابي بـه توسـعۀفرهنگـي و اعـتلاي آگاهي جامعه در حـوزه هـاي مختلـف فرهنگـي، اجتمـاعي، علمـي، سياسـي و اقتصـادي هسـتند.
همـان طـور کـه ذکـر شـد،کتابخانـه هـاي عمـومي مـدت هاسـت يکـي از مهم ترين پايگاه هاي دريافت اطلاعات در جامعه هستندو افراد جامعـه بـراي دسـتيابي بـه نيازهـاي اطلاعاتي خود به کتابخانه ها مراجعه مي کنند (ميري، سـلامي و مرجـاني ، ١٣٩٥).
طبق بررسي هاي انجام گرفته تـاکنون در ايـران پژوهشـي درمورد ارزيابي مخاطره خدمات کتابخانه هـاي عمـومي انجـام نگرفتـه اسـت ولـي در تعـدادي از منابع به چالش هاي پيش روي کتابخانه ها در آينده اشاره شده است کـه از آن جملـه مـي تـوان بـه پــژوهش هــاي حــري (١٣٨٧)، ســالاري (١٣٨٤)، زوارقــي (١٣٨٥)، ديلمقــاني، نقشــينه و معينــي (١٣٨٩)،حســيني و ميرحســيني (١٣٩٣)،واســدي و مهــديقلي (١٣٩٥) اشــاره کــرد.
بنـابراين ، هدف از پژوهش حاضر ارزيابي مخاطره خدمات کتابخانه هاي عمومي ايران است .