چکیده:
خروج آمریکا از برجام در روز 13 آبان 97، بار دیگراهمیت این روز تاریخی را برای آمریکاییها روشن ساخت. روابط ایران با آمریکا نسبت به سایر قدرتهای بزرگ، عمرکوتاهی دارد. کودتای 28 مرداد و اشغال سفارت آمریکا در 13 آبان، آغاز و پایان روابط سیاسی واقعی دو کشور را رقم زدهاند. در این مقاله اشغال سفارت آمریکا از منظر استثناگرایی مورد تحلیل قرار گرفته است. سؤال اصلی مقاله این است که اشغال سفارت آمریکا در تهران در 13 آبان 1358 با استثناگرایی آمریکاییها چه نسبتی دارد؟ در پاسخ به سؤال مذکور، این فرضیه ارائه شدهاست: «مهمترین مؤلفه فرهنگ استراتژیک امریکا، تصور استثناییبودن این کشور است. اشغال سفارت آمریکا، موجب تحقیر این کشور در نظام بین الملل شد و تصور استثناییبودن این کشور را به چالش کشید. از اینرو پس از آین حادثه، ایالات متحده در تقابل با ایران، همواره به دنبال حقارت زدایی و جبران این حس شرم بوده است». فرضیه مذکور از چارچوب نظری «ژئوپلتیک احساس» استخراج شده و بر اساس خوانش خاطرات متعدد مقامات سیاسی و گروگانهای آمریکایی و به شیوه توصیفی- تحلیلی پردازش شدهاست. این مقاله با مفروض گرفتن از بینرفتن منافع استراتژیک آمریکا در اثرسقوط رژیم پهلوی، استثناگرایی آمریکایی را یکی از دلایل عمده رفتارهای استراتژیک این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران طی 40 سال اخیر تلقی کرده است.
خلاصه ماشینی:
اين مقاله با مفروض گرفتن از بين رفتن منافع استراتژيک آمريکا در اثرسقوط رژيم پهلوي، استثناگرايي آمريکايي را يکي از دلايل عمده رفتارهاي استراتژيک اين کشور در قبال جمهوري اسلامي ايران طي ٤٠ سال اخير تلقي کرده است .
با توجه به اهميت اشغال سفارت آمريکا در تهران ، کتب و مقالات بسيار متعددي درباره اين حادثه ، در ايران و آمريکا منتشر شده است که بخش عمده آنها شامل توصيف حادثه بوده ؛ (شاه علي: ١٣٨٥) و يا خاطراتي است که به شيوه هاي متفاوت توسط گروگانگيران (ابتکار: ١٣٨٧) و گروگانها (ولز: ١٣٦٦) نوشته شده است ؛ و يا تحليل اين ماجرا براساس موازين حقوق بين الملل (آقايي، بهار ١٣٩٥) بوده است .
چارچوب نظري؛ ژئوپلتيک احساس ريشه يابي رفتار انسانها و دولتها در عرصه بين المللي همواره يکي از دغدغه هاي اساسي پژوهشگران علوم سياسي و روابط بين الملل بوده و به اين دليل ، ده ها نظريه در اين باره مطرح شده است .
احساس نفرت آمريکا نسبت به ايران بعد از ١٣ آبان ، در دوره هاي مختلف رياست جمهوري اين کشور قابل مشاهده است .
(٢٠١٨ ,Wolff)، اين نفرت که از زمان بحران گروگانگيري آغاز شد سرچشمه بسياري از اقدامات خصمانه آمريکا در دوره هاي مختلف عليه ايران بوده است .
بازگرداندن تحريم هاي بين المللي آمريکا عليه ايران در روز ١٣ آبان ١٣٩٧ و نيز اصرار ترامپ بر انجام مذاکرات جامع که براساس استثناگرايي آمريکايي هيچ امتيازي به طرف ايراني داده نشود، از منظر ژئوپلوتيک احساس قابل تحليل است .
com/international/archive/2018/05/iran- deal-trump-american-exceptionalism/560063/ Brown, Seyom.