چکیده:
صحابه رسول خدا(ص) از فضای نزول و لغات بکار رفته در آیات قرآن، آگاه بودند و در اکثر موارد، مراد آیات الهی را میفهمیدند، اما با گذشت زمان و رویآوردن اهل عجم به دین اسلام، معنای برخی از آیات برای مخاطبان نسلهای بعدی مشکل گردید. یکی از راههای شناخت معنای آیات الهی، دقت در تکواژههای قرآنی و مطالعه سیاق کلمات و عبارات قرآنی است. از این روی، نوشتار حاضر، به روش توصیفی تحلیلی در صدد تبیین واژه خَسِرَ و خُسران از آیات قرانی با تأکید بر سوره عصر انجام گرفته و با مفهوم شناسی این واژه و دیدگاه مفسران برجسته در مورد وجوه خسران در قران، و مصادیق خاسران بدین نتیجه رسید که؛ خسران در لغت به معنای کم شدن و زیان کردن و نیز گمراهی و ضلالت است. واژه خَسِرَ با مشتقاتاش 65 بار در قرآن به کار رفته و سوره عصر نیز به طور ویژه به عوامل خسران و راههای نجات از آن پرداخته است. بنابراین خسران به معنای باختن سرمایه اعم از سرمایههای مادی یا معنوی است. سرمایه معنوی انسان عمر اوست که با ایمان به خدا، پیامبر، قرآن کریم، ولایت امام علی(ع) و انجام اعمال صالح است که عامل نجات از زیان میباشد همانگونه که توصیه به حق و صبر سبب فلاح و رستگاری در دنیا و آخرت میگردد.
خلاصه ماشینی:
بررسي معنايي واژه خسران در قرآن کريم با تکيه بر مضامين سوره عصر * تاريخ دريافت : ٩٧/١٢/١٠ سيد ضياءالدين عليا نسب تاريخ پذيرش : ٩٨/٢/٣ حسين جلائي نوبري ** *** اشرف تنومند چکيده صحابه رسول خدا(ص ) از فضاي نزول و لغات بکار رفته در آيات قرآن ، آگاه بودنـد و در اکثر موارد، مراد آيات الهي را ميفهميدند، اما با گذشت زمان و رويآوردن اهل عجم به دين اسلام ، معناي برخي از آيات براي مخاطبان نسل هاي بعدي مشکل گرديد.
به طور کلـي خسـران در لغـت بـه معنـي زيـان کـردن ، بررسي مع نايي واژه خسران در قرآن کريم با تکيه بر مضامين سوره عصر/ ١٤٧ کم شدن و نيز نقصان ، گمراهي و هـلاک اسـت (دهخدا، ١٣٧٧، ج ٧: ٩٧٧٦).
همانـا زنـدگاني(حيات ) بـراي انسـان رأس المال است که با آن کسب ميکند، زندگي ميکنـد و اگـر حـق را در قـول و فعـل ١٤٢/فصلنامه مط الع ات قرآني، سال دهم ، شماره ٣٩، پاييز ١٣٩٧ پيروي کند، تجارت اش سود ميدهد و کسب او برکت پيدا کرده و در آينده از شر حفـظ ميکند و اگر باطل را پيروي کند و از ايمان و عمل صـالح روي برگردانـد در تجـارت اش زيان ميکند و در آخرت خير نميبيند(طباطبايي، ١٤١٧ق ، ج ٢٠: ٣٥٧) لـذا خسـران و عدم خسران هم طراز با شقاوت و سعادت انسان شمرده شده و وجود و عدم آن سرنوشت او را تعيين ميکند.
بـر اين اساس بر همه انسان ها واجب است به توصيه هاي جدي قرآن عمل کنند و خود را در معرض خسران ابدي قرار ندهند.