چکیده:
تجربهی برنامهریزی توسعهی روستایی کشور در هفت دههی گذشته نشاندهندهی موفقیت اندک برنامهها در توسعهی مناطق روستایی است که بخشی از این ضعف به دلیل فقدان الگوی مناسب در این زمینه است؛ بنابراین طراحی الگوی بومی برای توسعهی روستایی ضروری است. در این راستا، الگوی اولیه و پایهی اسلامی - ایرانی پیشرفت که توسط مرکز الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت به عنوان یک سند کلان تهیه شده و در مهرماه 1397 جهت ارائهی نظرات مشورتی و بررسی عمیق ابعاد مختلف سند توسط نهادها، مراکز علمی، نخبگان و صاحبنظران ارائه شده است، با روش تحلیل مضمون مورد کنکاش قرار میگیرد تا مفاهیم و مولفههای آن برای معماری الگوی بومی توسعهی روستایی مورد بررسی و استفاده قرار گیرد. یافتههای تحقیق نشان میدهد الگوی پایهی اسلامی - ایرانی پیشرفت شامل مجموعهای از مبانی، آرمانها، رسالت، افق (سال 1444) و تدابیر (56 تدبیر) و در مجموع شامل 10 صفحه و 2807 کلمه است. همچنین در این الگو هرچند واژهی روستا به طور مشخص وجود ندارد، کارکردهای نواحی روستایی شامل تولید موادغذایی، گردشگری، منابع طبیعی، آب، استقرار جمعیت به طور مشخص دیده میشود. تحلیل مضمون الگوی پایهی اسلامی - ایرانی پیشرفت نشاندهندهی 253 کد اولیه، 35 مضمون سیاسی و امنیتی، اقتصادی، و فرهنگی است. در مجموع هرچند در الگوی پایهی اسلامی - ایرانی پیشرفت تهیهشده به عنوان یک الگو نارساییهای جدی به لحاظ ساختاری و محتوایی وجود دارد، ولی مضامین موجود در این الگو شامل عدالت اجتماعی، امنیت اجتماعی، نظارت اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، قانونمداری، مشارکت اجتماعی، حمایت اجتماعی، نهاد خانواده، پایداری منابع و محیطزیست، سلامت، آموزش، سرمایهی انسانی، دانش و فناوری، تحقیق و پژوهش، آیندهپژوهی، عدالت اقتصادی، رفاه اقتصادی، هویت ملی، سرمایههای فرهنگی، اخلاق، ارزشها، استقلال، عدالت سیاسی، وحدت اسلامی، ثبات سیاسی، امنیت ملی، و معنویت میتواند بهعنوان مفاهیم و مولفههای مناسب بهتناسب در معماری الگوی بومی توسعه و پیشرفت روستایی و بهویژه در تنظیم اصول، چارچوب و فرایند این الگو مورد استفاده و استناد قرار گیرد.