چکیده:
تدوین مدل مفهومی دانشگاه مستقل بر اساس دانشگاههای کشورهای پیشرو میتواند نقش موثری در ارتقای دانشگاه داشته باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر تدوین مدل مفهومی دانشگاه مستقل بر اساس مطالعه دانشگاههای کشورهای پیشرفته بود. این پژوهش جزء پژوهشهای کیفی است که با روش تحلیل مضمون انجام شد. برای انجام این پژوهش ابتدا مضامین دانشگاه مستقل با استفاده از روش تحلیل مضمون و بر اساس حوزه پژوهش از میان 52 مقاله از پایگاههای علمی مختلف بین سالهای 2000 تا 2018 شناسایی شد. سپس مضامین استخراجشده دانشگاه مستقل در مطالعه دانشگاههای کشورهای پیشرفته با مضامین سازماندهنده در حوزههای هشتگانه شامل استقلال سازمانی، استقلال علمی، استقلال نیروی انسانی، استقلال مالی، پاسخگویی، بینالمللیسازی، آزادی علمی و هیات امنایی شناسایی شدند. بنابراین مدیران، مسئولان و دستاندرکاران دانشگاههای کشور باید برای بهبود وضعیت کمی و کیفی دانشگاهها و رشد و ارتقای آموزش عالی به نقش همزمان همه حوزههای هشتگانه توجه کرده و بر اساس آنها برنامههایی طراحی، تدوین و اجرا کنند.
خلاصه ماشینی:
سپس مضامین استخراج شده دانشگاه مستقل در مطالعه دانشگاه های کشورهای پیشرفته با مضامین سازمان دهنده در حوزه های هشت گانه شامل استقلال سازمانی ، استقلال علمی ، استقلال نیروی انسانی ، استقلال مالی ، پاسخگویی ، بین المللی سازی ، آزادی علمی و هیات امنایی شناسایی شدند.
عباس پور و همکاران (١٣٩٤) ضمن پژوهشی با عنوان تحقیق کیفی پیرامون راهبردهای پاسخگویی دانشگاه های دولتی از دیدگاه خبرگان آموزش عالی به این نتیجه رسیدند که شش مقوله اصلی راهبردهای پاسخگو نمودن دانشگاه های دولتی شامل استقلال دانشگاهی (عدم دخالت و تصدی گری دولتی ، واگذاری اختیارات به دانشگاه ، استقلال دانشگاه و آزادی علمی )، مشارکت (مشارکت دانشجویان در امور دانشگاه ، استاتید در امور دانشگاه ، دانشگاهیان در امور جامعه و ذینفعان بیرونی در امور دانشگاه )، تعاملات علمی – کاربردی (تعاملات با صنعت و سایر مؤسسات آموزشی ، سایر بخش ها و تعاملات پژوهشی )، بین المللی شدن دانشگاه ، کاربردپذیری و تأمین و تخصیص منابع مالی بود.
در نتیجه این پژوهش مهمترین مولفه های دانشگاه مستقل در کشورهای پیشرفته را شناسایی می کند و در این راه چند کشور که از لحاظ رتبه بندی جهانی و همسایگی و مسلمان بودن جایگاه مناسبی داشتند (انگلیس ، استرالیا و چین ) را مورد مطالعه قرار داده و در پایان مدلی تدوین می نماید تا مدیران و برنامه ریزان آموزش عالی کشور بتوانند از آن در جهت رشد و بالندگی دانشگاه و ارتقای مدیریت آن استفاده نمایند.