چکیده:
توسعهی شهری پایدار به عنوان کلیدیترین مقوله برنامه ریزی شهری دنیای امروز، بر این اصل استوار است که فضای یک شهر درون محله شکل میگیرد و برپایه آن تداوم مییابد، از این رو توسعه محله، اقدامی کلیدی در جهت نیل به توسعه پایدار قلمداد میشود. در این راستا ارزیابی سطح پایداری با استفاده از شاخصهای مختلف پایداری در محلات مختلف شهری گامی موثر در جهت رسیدن به پایداری شهری قلمداد میشود. هدف این پژوهش ارزیابی و بررسی تطبیقی پایداری در محلات قدیم و جدید شهر کرمان است که با توجه به توسعه ادواری آن ترکیبی است از محلات بر جای مانده از دورههای پیشین و توسعههای جدید شهری. در این میان هر یک از این محلات دوگانه با توجه به شرایط و ویژگیهای خود درجهای از سازگاری با هر یک از اصول توسعه پایدار را نمایش میدهند. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و نتایج حاصل از پژوهش کاربردی – توسعهای است. در این پژوهش پس از بررسی ادبیات موضوع و همچنین مطالعات اکتشافی در سطح محلات شهر کرمان، پنج بعد کلی پایداری: زیست محیطی، کالبدی- فضایی، اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و نهادی- سیاسی در قالب 49 شاخص مورد بررسی قرار گرفت و پس از تکمیل پرسش نامه، برای تحلیل میزان پایداری از روشها و تکنیکهای آماری همچون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T تک نمونهای، آزمون کی دو، تحلیل رگرسیونی در محیط نرم افزار spss، آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که پایدارترین بعد در هر دو محله بعد اقتصادی است، در مجموع وضعیت پایداری در بافت قدیم و جدید کرمان پایین تر از مقدار متوسط است و در محله مسجد ملک (بافت قدیم شهری) در وضعیتی وخیم تر از محله مطهری (بافت جدید شهری) قراردارد.
Sustainable urban development, as the most important matter of today urban planning, is on the principle that a city space is formed in the neighborhood and continues on its base; so neighborhood development is considered as the key action to achieve sustainable development. In this way, assessment of the sustainability is considered as an effective step towards achieving urban sustainability with the use of various indicators in urban neighborhoods. The purpose of this study is assessment and comparative analysis of sustainability in old and new neighborhoods in Kerman, and it is a combination of remained neighborhoods of the previous periods and new urban developments, due to its historical development. Meanwhile each of these two neighborhoods, based on their conditions and characteristics, represent the degree of adaptation with principles of sustainable development. The descriptive-analytical method is used in this research and the results of this research are practical-developmental. In this study, five dimensions of sustainability were evaluated in 49 indicators, after reviewing the literature and exploratory studies in Kerman areas, including environmental, physical- spatial, socio-cultural, economic and institutional-political. After completing the questionnaire, methods and statistical techniques have been used to analyze the sustainability level, such as Pearson, single-sample T-test, K2 test, Regression analysis in Spss software, Kolmogorov-Smirnov test. The results have shown that the most stable dimension is the economic one in both neighborhoods. In general, the sustainaability in the old and new urban neighborhoods in Kerman is lower than the average value and Malek Mosque (old urban neighborhood) is in a worse situation than Motahari (new urban neighborhood).
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش پس از بررسی ادبیات موضوع و همچنین مطالعات اکتشافی در سطح محلات شهر کرمان، پنج بعد کلی پایداری: زیست محیطی، کالبدی- فضایی، اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و نهادی - سیاسی در قالب ٤٩ شاخص مورد بررسی قرار گرفت و پس از تکمیل پرسش نامه ، برای تحلیل میزان پایداری از روشها و تکنیک های آماری همچون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T تک نمونه ای، آزمون کی دو، تحلیل رگرسیونی در محیط نرم افزار spss، آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است .
کدام یک از محله های شهری واقع در بافت های سکونتی(قدیم و جدید) از پایداری بیش تری برخوردار است ؟ ٢- مبانی و مفاهیم نظری ٢-١- توسعه ی پایدار شهری مفهوم توسعه ی پایدار به روشهای گوناگون در قالب مفاهیم متنوعی چون تبادل ارزش ها، حمایت و پشتیبانی از وضعیتی مطلوب، کاربرد چهار اصل یکپارچگی، برابری، انطباق و پذیرش محدودیت ها (١٧٩٠ :٢٠٠٩ ,Winston)، متضمن دستیابی به کیفیت زندگی در ابعاد مختلف برای همه (٢٠٠١:١٠١ ,Bond)، تداوم طولانی مدت اکوسیستم در حمایت از زندگی انسانی و رفاه اجتماعی(یاری حصار، ١٣٩٠)، توسعه ی اخلاقی، رسانیدن انسان به مرحله رضایت از زندگی خویش و سعادت بشر، توسط افراد و نهادهای مختلف ارائه گشته است ، اما کامل ترین این تعریف ها را میتوان توسعه ای دانست که نیازهای نسل فعلی را بدون به خطر انداختن توانایی نسل آینده در برآوردن نیازهای خود، تأمین کند (فتاحی و همکاران، ٦٧:١٣٩٢).