چکیده:
فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیدهای غیرقابل اجتناب است که بخش قابل توجهی از بافتهای قدیمی شهرها در برگرفته، و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند. عوامل موثر در ایجاد فرسودگی محیطهای شهری، موجب ناسازگاری در بافت، افزایش فضاهای مخروبه و رها شده شهری برای بافت قدیم شهرها بوجود آورده است. این پژوهش از نوع هدف کاربردی، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی میباشد. هدف این مقاله ارزیابی عوامل تاثیرگذار در توسعه فرسودگی بافتهای قدیم شهری در راستای نوسازی و بهسازی (مطالعه موردی شهر داراب) میباشد. ارزیابی رابطه میان هر یک از این عوامل را میتوان به نوعی مساله تصمیمگیری نیز تلقی کرد. بنابراین، میتوان از روش آزمون تصمیمگیری (DEMATEL FUZZY) برای روابط تاثیرگذاری و تاثیرپذیری متقابل عوامل مورد مطالعه استفاده کرد، به گونهای که شدت اثر روابط عوامل مذکور و اهمیت آنها را معین میکند. در این تحقیق با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان برنامهریزی شهری در شهر داراب رابطه بین عوامل تاثیرگذار در توسعه فرسودگی بافت قدیم شهر داراب بر اساس معیارهای و زیر معیارهای اقتصادی، مدیریتی، اجتماعی و فرهگی، کالبدی، زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از یافتههای تحقیق با توجه به نمودار گراف نشان میدهد که عوامل اقتصادی (C1) دارای بیشترین تاثیرگذاری و عامل زیستمحیطی (C5) دارای کمترین تاثیر و تاثیرپذیرترین عوامل فرسودگی هستند. به عبارت دیگر عوامل اقتصادی یک نفوذ کننده قوی و عوامل زیست محیطی یک نفوذپذیر قوی میباشد.
Urban deterioration is one of the serious problems and phenomenal unavoidable that a significant portion of textures from older cities and metropolitan areas have become obsolete and inefficient. Factors leading to deterioration of the urban environment, causing inconsistencies in the textures, increasing the dilapidated and abandoned urban spaces created for the old city. This research focuses on the application based on the library study and field observations. The purpose of this paper is evaluating the affective factors in the development deterioration urban old texture in order for rehabilitation and restoration (case study in Darab city). Assessing the relationship among these factors can be considered as a problem of decision making. Thus, we can test method decisions (dematel fuzzy) for relationships of mutual influence and influenced factors under the study used in such a way that the intensity of the effect of these mentioned factors and their significance is specified. In this research by the use of standpoints of experts and proficient urban planners the relationships among effective factors in the development of the deterioration texture old city of Darab was assessed. Indicators and under indicators were economics; managements; social and cultural; physically; bioenvironmental which were recognized. The results reveal that economic factors (C1) have deterioration with the greatest influence and bioenvironmental factors (C5) have deterioration the least efficacy. Otherwise, it can be said that economic factors are strong effective factors and bioenvironmental factors are exhaustion factors.
خلاصه ماشینی:
ارزیابی عوامل تأثیرگذار در روند فرسودگ ی باف تهاي قدیم شهري در راستاي نوسازي و بهسازي (مطالعه موردي شهر داراب) تاریخ دریافت مقاله: 62/60/39 تاریخ پذیرش نهایی مقاله05/28: 94/ اکبر کیانی(دانشیار جغرافیا و برنامه ریزي شهري، دانشگاه زابل) فاطمه حیدري (دانشجوي کارشناسی ارشد جغرافیا و برنام هریزي شهري، دانشگاه زابل) چکیده فرسودگی شهري یکی از مشکلات جدي و پدیده اي غیرقابل اجتناب است که بخش قابل توجهی از بافت هاي قدیمی شهرها در برگرفته، و به بافت هاي فرسوده و ناکارآمد شـهري تبـدیل شـدهانـد.
در این تحقیق با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان برنامه ریزي شهري در شهر داراب رابطه بین عوامل تأثیرگذار در توسعه فرسـودگی بافـت قـدیم شـهر داراب بـر اسـاس معیارهـاي و زیـر معیارهـاياقتصادي، مدیریتی، اجتماعی و فرهگی، کالبدي، زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است.
علارغم اهمیت باف تهاي قدیم شهري و برنامه ریزي به منظور توسعه و ترقی آن ها در این زمینه مطالعات متعددي صورت گرفته است از جمله: حبیبی و همکاران (7831) در مقالهي »تعیین عوامل سازه اي/ ساختمانی مؤثر در آسی بپذیري بافت کهن شهري با استفاده از Fuzzy GIS & logic« به این نتیجه رسیدند که بخش بزرگی از منطقه در برابر حوادث طبیعی ناپایدار است و لزوم نوسازي و بهسازي آن به شدت احساس م یشود.