چکیده:
در دﻫﻪﻫﺎی اﺧﯿﺮ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺻﺮف ﮐﺎﻟﺒﺪی در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮحﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ و ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺎﯾﺪاری در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻮﺟﺐ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﻮﻣﯽ و ﺳﻨﺘﯽ، ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ارﮔﺎﻧﯿﮏ و ﺟﺪﯾﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻟﺬا اﺳﺘﻔﺎده از راﻫﺒﺮدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻮﻣﯽ و ﺳﻨﺘﯽ اﯾﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﯾﺮاﺳﺖ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﻫﺪف از اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﻮﻣﯽﺳﺎزی و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻄﺮح در ﻣﻨﺸﻮر ﻧﻮﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮﺳﺎزی، در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪ ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ. ﻗﺴﻤﺖ اول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻄﺮح در ﻧﻮﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺳﻨﺘﯽ از روی ﻧﻈﺮﯾﺎت اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﺷﺪ. ﻗﺴﻤﺖ دوم ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﺮدش اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎء دﻟﻔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﻌﺪاد 17 ﻣﻌﯿﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﻧﻮﺷﻬﺮﮔﺮاﯾﯽ در ﺷﻬﺮ ﺳﻨﺘﯽ اردﺑﯿﻞ ﺷﺪ. ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت از اﻋﻀﺎء دﻟﻔﯽ ﺑﺎ اﺑﺰار ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی 17 ﻣﻌﯿﺎر ﺑﻮﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه در ﭘﻨﺞ ﺑﻌﺪ 1- ﮐﺎﻟﺒﺪی، ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی(ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر )2- ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ و ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ( ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر )3- ﻣﺴﮑﻦ و ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻬﺮی( ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر)4- ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻧﻈﺎم ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ(ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر )5- اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺳﻨﺘﯽ( ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر) ﺷﺪ. ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت از ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری 85 ﻧﻔﺮه ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ AHP ﺑﺮای رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی اﺑﻌﺎد و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ ﺑﻮد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺑﺨﺶ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻌﺪ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ و ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺑﺎ وزن 0/419 در رﺗﺒﻪ اول، ﺑﻌﺪ ﻣﺴﮑﻦ، ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻬﺮی ﺑﺎ وزن 0/236 در رﺗﺒﻪ دوم، ﺑﻌﺪ ﮐﺎﻟﺒﺪی، ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎ وزن 0/160 در رﺗﺒﻪ ﺳﻮم، ﺑﻌﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﻧﻈﺎم ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ وزن 0/097 در رﺗﺒﻪ ﭼﻬﺎرم و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻌﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺎ وزن 0/063 در رﺗﺒﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺑﯿﻦ 17 ﻣﻌﯿﺎر ﺑﻮﻣﯽ ﺷﺪه، ﭘﯿﺎدهﻣﺪاری ﺑﺎ وزن 0/231 در رﺗﺒﻪ اول، ﺗﺮاﮐﻢ ﺑﺎﻻ در ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺎ وزن 0/145 در رﺗﺒﻪ دوم، ﭘﺎﯾﺪاری در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺤﻠﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻣﺘﻨﻮع ﺑﺎ وزن 0/88 ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺸﺘﺮک در رﺗﺒﻪ ﺳﻮم و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی دوﺳﻮﯾﻪ ﺑﺎ وزن 0/013، ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎ وزن 0/012 و ﻣﻌﯿﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی واﺟﺪ ارزش ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺎ وزن 0/006 ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ در رﺗﺒﻪﻫﺎی آﺧﺮ و ﮐﻢ اوﻟﻮﯾﺖ ﻗﺮار دارﻧﺪ.
The use of methods that can meet the diverse challenges of traditional cities is inevitable. In this regard, the purpose of researching, localizing and prioritizing the criteria of New-urbanism as a holistic approach to urbanization in traditional cities is the case of Ardabil. The research method was descriptive-analytical and the statistical population consisted of urban experts and citizens of Ardebil who met the inclusion criteria. In order to identify the criteria of New-urbanism in accordance with traditional cities, two methods of library and Delphi technique based on expert opinion were used and localization in traditional Ardebil city, using two Delphi techniques with expert opinion and questionnaire with local residents' opinion. Questionnaire and AHP technique were used to prioritize native criteria. The findings of this study resulted in the identification of 17 criteria of new-urbanism in the traditional city of Ardebil in five dimensions: 1- physical, environmental and economic (five criteria) 2- traffic and transportation (three criteria) 3- housing and urban context (Three criteria) 4- Management and participatory system (three criteria) 5- Social, historical and traditional (three criteria). The research findings in the field section showed that traffic and transportation dimensions with weight 0.194 ranked first, housing dimension, urban texture 0.223, second, physical, environmental and economic respectively 0. 160. Third place, management dimension and participatory system with weight of 0.097 ranked fourth and finally social, historical and traditional dimension of weight 0.063 ranked fifth and out of 17 indigenous criteria, pedestrian with weight of 0.223 ranked. First, high density in textures weighing 0.144 second, sustainability in neighborhood structure, and emphasis on public transport and diversification weighing 0.88 in the third rank and planning criteria. And strain weighing0.013, social interactions, weighing0.012and benchmark the context of historical value with a weight of 0.006respectively in the ranking of the Hereafter low priority.
خلاصه ماشینی:
پیاده مداری طبقه بندی معیارهای شناسایی شده در ابعاد حفظ و تقویت ساختارهای سنتی مختلف تراکم بالا در بافت تاکید بر حمل ونقل عمومی و متنوع مطالعات کتابخانه ای گرد آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه از جامعه کیفیت معماری و طراحی محیط آماری برنامه ریزی دو سویه استفاده از مشارکت ساکنان شناسایی معیارهای اولیه استفاده از تکنیک AHP توجه به بافت های واجد ارزش تاریخی کاربریهای متنوع و مختلط حفظ و تقویت فضاهای باز عمومی و تکنیک دلفی اولویت بندی معیارهای بومی و شناسایی معیارهای موثر (شناسایی معیارهای سبز گونه های مختلف مسکن دربافت بومی) ارتباط پذیری و پیوستگی و سلسله مراتب بهداشت و پاکیزکی محیط استفاده از ابزار طراحی جهت افزایش امنیت و ایمنی تعاملات اجتماعی وجود ساختارهای برنامه ریزی و مدیریتی در محله پایداری در ساختار محله شکل ٢: فرآیند شناسایی، بومیسازی و رتبه بندی معیارهای نوشهرگرایی در شهر اردبیل Figure 2: Process of identification, localization and prioritization of criteria of neo-urbanism in Ardebil یافته ها و بحث در این تحقیق یافته ها بر سه قسمت تقسیم میشوند.
جدول ٨- وزن به دست آمده برای معیارهای مرتبط با بعد مسکن و بافت شهری و رتبه بندی آن ها Table 9- Weight obtained for criterias related to housing and urban contex and their prioritization {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} رتبه بندی معیارهای مرتبط با بعد مدیریت و نظام مشارکتی یافته های حاصل از تحلیل پرسشنامه حاکی از آن است که از میان معیارهای بعد مدیریت و نظام مشارکتی نوشهرگرایی در شهر سنتی اردبیل ، معیار وجود ساختارهای برنامه ریزی و مدیریتی در محله در رتبه اول میباشد و معیار استفاده از مشارکت ساکنان در رتبه دوم قرار دارد و نهایتا معیار برنامه ریزی دوسویه بین ساکنان و مدیریت شهری در بافت قرار گرفته است .