چکیده:
یخبندان دارای ویژگیهای آماری مختلفی است که روزهای ذوب-انجماد یکی از این ویژگیها است. در این مطالعه هدف بر آن است که با استخراج فراوانی روزهای ذوب-انجماد، توزیع زمانی و مکانی این ویژگی از یخبندان در مقیاسهای سالانه و ماهانه در ایران بررسی شود. لذا برای دسترسی به این هدف، دادههای مربوط به دماهای حداقل و حداکثر روزانه 62 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک برای یک دوره 15 ساله از سال 91-1990 تا 2005-2004 برای ماههای اکتبر تا می از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. سپس بر اساس تعریف روزهای ذوب-انجماد بهعنوان روزهایی که در آن دمای حداکثر صفر یا بالای صفر درجه سانتیگراد و دمای حداقل 2/ 2- و یا پایینتر از آن باشد، فراوانیهای ماهانه و سالانه آن استخراج گردید و نقشههای پهنهبندی آن رسم شدند.
نتایج این تحقیق نشان میدهد که در مقیاس سالانه حداکثر فراوانی روزهای ذوب-انجماد، با بیش از 70 روز، در غرب، شمالغرب و ایستگاههای مرتفع زاگرس میانی مشاهده میشود. ماه ژانویه نیز اوج میانگین فراوانی وقوع روزهای ذوب-انجماد در ایران است. در این ماه از بین 62 ایستگاه مورد مطالعه 51 ایستگاه یعنی حدود 82 درصد ایستگاهها حداقل یک روز ذوب-انجماد داشتهاند.
خلاصه ماشینی:
سمیعی و همکاران نیز 4- Tom and Shaw 5- Rosenberg and Myers 6- Waylen 7- Boer 8- Lindkvist and Lindkvist 9- Zinoni 10- Loginov در سال ١٣٦٧ با اعتقاد به این که مطالعات هاشمی که در سال ١٣٤٨ انجام شده است دارای اشکالاتی است ، به این اشکالات در گزارش خود اشاره کرده و در نهایت با استفاده از یک نرم افزار کامپیوتری، بر مبنای توزیع نرمال ، آغاز و خاتمه یخبندان ها را در دوازده آستانه حرارتی بررسی و نتایج محاسبات خود را به صورت نمودارها و جداولی ارائه کرده اند.
حداکثر فراوانی روزهای ذوب -انجماد، با بیش از ٧٠ روز، در غرب ، شمال غرب و ایستگاه های مرتفع زاگرس میانی مشاهده می شود به طوری که ایستگاه های شهرکرد، نوژه همدان ، کوهرنگ ، سقز و اردبیل هر کدام با ٨٤، ٨٣، ٨٠، ٧٦ و ٧٢ روز به ترتیب بالاترین تعداد روزهای ذوب -انجماد را در ایران به خود اختصاص داده اند.
توزیع میانگین روزهای ذوب -انجماد این ماه نشان می دهد که ایستگاه های مرتفع واقع در زاگرس میانی و همچنین شمال غرب و شمال شرق ایران اولین ایستگاه هایی هستند که وقوع روزهای ذوب -انجماد در آن ها مشاهده میشود به طوری که بیش ترین فراوانی این پدیده در این ماه متعلق به دو ایستگاه شهرکرد و اردبیل با میانگین ٤ و ٣ روز است .
در مقیاس ماهانه وقوع اولین روزهای ذوب -انجماد در ماه اکتبر و در ایستگاه های مرتفع واقع در زاگرس میانی و همچنین شمال غرب و شمال شرق ایران رخ میدهند به طوری که بیش ترین فراوانی این پدیده در این ماه متعلق به دو ایستگاه شهرکرد و اردبیل با میانگین ٤ و ٣ روز است .