چکیده:
یکی از درخشان ترین دور ه های صنعت پارچه بافی از آغاز تاریخ دوره صفوی بوده و بهترین نوع پارچه ها برای پوشاک زنان استفاده می شده است. در این دوره با استفاده از مواد مناسبی که در کارگاههای بافندگی تهیه می شد، نه تنها عقب ماندگی های کشور در عرصه پارچه بافی جبران شد بلکه بر اثر حمایت شاهان صفوی از هنرمندان و صنعتگران هنر پارچه بافی را در سراسر این دوره بی نظیر ساخت به گونه ای که دولت ایران در آن روزگار مقداری زیاد پارچه به کشور های اروپایی صادر می کرد. در دوره قاجار پادشاهان خیلی به صنعت نساجی بهاء نمی دادند و باعث شدند تا این صنعت اهمیت خود را از دست بدهد. در این دوران صادرات ابریشم فقط به صورت خام انجام میشد، و پارچه های ابریشمی، شال کشمیر نخی، و غیره از کشورهای اروپایی به ایران وارد میشده است. پژوهش حاضر برآن است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای در عرصه منسوجات این دو دوره به ارزیابی و مقایسه تطبیقی پارچه های مورد استفاده زنان در لباس با استفاده از نرم افزار آماری بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که: پارچه زربفت بیشترین مصرف را در دوره صفوی و پارچه مخمل و ابریشم بیشترین کاربرد را در دوره قاجار داشته اند. با در نظر گرفتن نتایج تحلیلهای آماری به دست آمده می توان گفت: هر سه نوع این پارچه ها در دوره قاجار از دوره صفوی تاثیر پذیرفته اند.
One of the most brilliant periods of the textile industry has been since the beginning of the Safavid era and the best textiles have been used for the women’s clothing. During this era, with the use of suitable materials that used to be produced in weaving workshops, not only the backwardness in the field of textile was reciprocated but also due to Safavid kings sponsoring artists and craftsmen made the textile weaving art became unique throughout this period the way that Iran’s government was exporting a great deal of textile to European countries at that time. In the Qajar era, kings were not pricing the textile industry so much and caused the industry to lose its importance. During this period the silk export was only done in raw silk form and the silk textiles, cotton Keshmir scarf etc. have been imported from European countries to Iran. The present study aims to evaluate and compare the textiles used by women in clothing by using statistical software using descriptive and analytical method and collecting data in library form in the field of textiles in these two periods. Findings of the study suggest that: the brocade has had the most consumption during Safavid period and velvet cloth and silk have had the most application during the Qajar era. With respect to the results of the achieved statistical analysis it can be said that: all three types of these textiles in Qajar era have been affected by the Safavid era.
خلاصه ماشینی:
نشريه علمي- پژوهشي مطالعات هنر اسلامي، سال چهاردهم ، شماره ٣٢ فصل زمستان ٩٧ مطالعه تطبيقي پارچه هاي مورد استفاده در لباس زنان دوره صفوي و قاجار با استفاده از نرم افزار SPSS1 2 نويسنده اول (فاطمه دهقاني ) 3 نويسنده دوم (ابوالفضل داودي رکن آبادي ) 4 نويسنده سوم (ابوالقاسم دادور) چکيده : يکي از درخشان ترين دور ه هاي صنعت پارچه بافي از آغاز تاريخ دوره صفوي بوده و بهترين نوع پارچه ها براي پوشاک زنان استفاده مي شده است .
(علائي، ١٣٤٨: ٤٩) عنوان مقاله : مطالعه تطبيقي پارچه هاي مورد استفاده در لباس زنان دوره صفوي و قاجار با استفاده از نرم افزار SPSS 3 ترمه : چنين به نظر مي رسد که بافت ترمه به عنوان يکي از ظريف ترين و زيباترين محصولات دستباف کشورمان از اوايل دوره صفويه در ايران رواج يافته است ، زيرا قبل از اين دوران آثاري از ترمه هاي ايراني بر جاي نمانده است .
(شاردن ، ١٣٧٢: ٨٠٥) عنوان مقاله : مطالعه تطبيقي پارچه هاي مورد استفاده در لباس زنان دوره صفوي و قاجار با استفاده از نرم افزار SPSS 6 دستمال سه گوش يا لچک : پارچه اي زربفت و ابريشمي سه گوش و کوچک و سنبوسه مانند بود که کاملا موها را مي پوشانيد؛ و در بيش تر مينياتورها ديده مي شود که بر روي اين دستمال سه گوش و يا زير آن کلاهک هايي مي گذاشتند.