چکیده:
یکی از ویژگیهای اقتصاد ایران وجود محیط اقتصادی بیثبات توأم با نوسانات شدید است. نوسانات اقتصادی موجود در کشور از عوامل داخلی مانند بیثباتی تورمی و کسری بودجه و عوامل خارجی بهویژه وجود نوسانات شدید در نرخ ارز و ذخایر ارزی که متأثر از عوامل سیاسی همچون تحریماست، ناشی میشود. بیثباتی در فضای اقتصاد کلان ایران میتواند، روابط بین متغیرهای اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهد. هدف این مطالعه بررسی اثر غیرخطی نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری (غیرنفتی) تحت شرایط بیثباتی اقتصاد کلان ایران طی دوره ۱۳۵۲- 1396است. برای این منظور ابتدا شاخص ترکیبی بیثباتی اقتصادی با استفاده از متغیرهای شاخص قیمت مصرفکننده، ذخایر ارزی، نرخ ارز، کسری بودجه و نرخ سود سپردههای بلندمدت محاسبهشده و سپس الگو پژوهش با استفاده از رهیافت مارکوف- سوئیچینگ برآورد شده است. نتایج حاکی از آن است که بیثباتی اقتصاد کلان در ایران، قابلتفکیک به دو رژیم شامل بیثباتی بالا (رژیم 1) و پایین (رژیم 2) است. اثر مستقیم نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری در هر دو رژیم مثبت و معنادار است. یعنی با افزایش نرخ ارز تراز تجاری در هر دو رژیم بهبود مییابد. اثر بیثباتی اقتصاد کلان بر رابطه نرخ ارز با تراز تجاری در هر دو رژیم منفی و معنادار است. منفی بودن این ضریب در دو رژیم به این معنی است که بیثباتی اقتصاد کلان موجب کاهش اثر نرخ ارز بر تراز تجاری ایران میشود.
The main objective of this study is to investigate the non-linear impacts of macroeconomic instability on the relationship between exchange rate and trade balance of Iran. For this purpose, using annual time series over the period 1973 to 2017, computing the combined index of economic instability using variables such as consumer price index, foreign reserves, exchange rate, budget deficit and long run deposits rates. After that the effect on the relationship between exchange rate and trade balance has been estimated applying Markov-Switching technique. The results indicate that Iranian macroeconomic instability is dividable into two regimes including high macroeconomic instability (regime 1) and low macroeconomic instability (regime 2). Increased exchange rate has induced the improvement of trade balance in both regimes. The effect of macroeconomic instability on exchange rate – trade balance relation, is negative and significant in two regimes. In two regimes macroeconomic instability deteriorates the effect of exchange rate on trade balance.
خلاصه ماشینی:
هدف اين مطالعه بررسي اثر غيرخطي نرخ ارز حقيقي بر تراز تجاري (غيرنفتي) تحت شرايط بيثباتي اقتصاد کلان ايران طي دوره ١٣٥٢- ١٣٩٦است .
در مطالعات صورت گرفته در اين زمينه بررسي اثر بيثباتي اقتصادي بر رابطه نرخ ارز و تراز تجاري با عطف توجه به شرايط اقتصاد ايران موردنظر قرار نگرفته است .
سپس با استفاده از الگوي مارکوف - سوئيچينگ ضمن بررسي رفتار رژيمي بيثباتي اقتصاد کلان اثر آن بر رابطه نرخ ارز با تراز تجاري مورد آزمون تجربي قرار گرفته است .
بنابراين تفاوت اين مطالعه نسبت به مطالعات پيشين بررسي اثر بيثباتي اقتصاد کلان بر رابطه نرخ ارز با تراز تجاري ايران با استفاده از روش غيرخطي است .
منفي بودن اين ضريب در دو رژيم به اين معني است که بيثباتي اقتصاد کلان موجب کاهش اثر نرخ ارز بر تراز تجاري ايران ميشود .
منفي بودن اين ضريب در دو رژيم به اين معني است که بيثباتي اقتصاد کلان موجب کاهش اثر نرخ ارز بر تراز تجاري ايران ميشود .
بنابراين هدف اين مطالعه بررسي اثر غيرخطي نرخ ارز بر تراز تجاري تحت شرايط بيثباتي اقتصاد کلان ايران طي دوره ١٣٥٢-١٣٩٦ بوده است .
براي اين منظور ابتدا شاخص ترکيبي بيثباتي اقتصاد کلان محاسبه شده ، سپس اثر آن بر رابطه نرخ ارز با تراز تجاري با استفاده از الگو مارکوف – سوئيچينگ موردبررسي قرار گرفته است .
In two regimes macroeconomic instability deteriorates the effect of exchange rate on trade balance.