چکیده:
با توجه به اینکه هدف این پژوهش ارائۀ تصویری مشروح از وضعیت موجود محورها و مولفههای مسئولیت اجتماعی در شرکتهای پالایش نفت کشور است، پژوهشی «ارزیابی» از نوع ارزیابی نیازهاست که از نظر هدف توصیفی به شمار میرود. همچنین پژوهشی آمیخته است که در مرحلة اول پژوهشی کیفیـ اکتشافی با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. در این مرحله شبکة مضامین مسئولیت اجتماعی شرکتهای پالایش نفت مبتنی بر مصاحبه با 16 خبرة عضو شبکة ذینفعان کلیدی شرکت، که دارای تجربه یا دانش مرتبط با مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت بودند و بر اساس روش گلولۀ برفی انتخاب شدند، انجام و با استفاده از روش آترایدـ استیرلینگ کدگذاری، تحلیل، و ترسیم شبکه صورت گرفت. مصاحبه تا مرز رسیدن به اشباع ادامه پیدا کرد. اعتبارسنجی مدل استخراجشده مبتنی بر پرسشنامه به روش دلفی (در سه مرحله) و با مشارکت 42 نفر از خبرگان انجام شد. نتایج نشان داد اگرچه در مرحلة اول و با استفاده از تحلیل مضمون 6 مضمون فراگیر و 23 مضمون سازماندهنده استخراج شدند، در مرحلة اعتبارسنجی 4 مضمون فراگیر مسائل مرتبط با مشتریان، حفظ محیط زیست، مسائل مرتبط با کارکنان، و توسعة جوامع محلی و 18 مضمون سازماندهنده و 109 مضمون پایه، به منزلة ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکتهای پالایش نفت، تایید شدند.
Since the purpose of this study was to provide a comprehensive picture of the status qua of the social responsibility directions and factors in the Iranian oil refining companies, the study at hand is a descriptive needs analysis research. Moreover, it was a mixed method study in which first an exploratory qualitative sub-study was carried out using thematic analysis method. At this stage, the Corporate Social Responsibility (CSR) thematic network of Iranian oil companies was researched based on the interviews with 16 experts who were members of the key stakeholders of the companies with the experience or knowledge related to social responsibility in the oil industry selected based on the snowball sampling method. The obtained data was analyzed and drawn using Attride-Stirling coding method. The interviews were continued up to the point data saturation was achieved. The validation of the extracted model was done with the cooperation of 42 experts using a questionnaire and the three-stage Delphi method. The results show that although at the first stage of the thematic analysis, six comprehensive themes and 23 organizing themes were extracted, at the validation stage, the four comprehensive themes of “issues related to customers, environment maintenance, issues related to the staff, and the development of local communities”, 18 organizing themes, and 109 basic themes were confirmed as the CSR dimensions of oil refining companies.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان داد اگرچه در مرحلۀ اول و با استفاده از تحلیل مضمون ٦ مضمون فراگیـر و ٢٣ مضـمون سازمان دهنده استخراج شدند، در مرحلۀ اعتبارسنجی ٤ مضمون فراگیر مسائل مرتبط با مشتریان ، حفظ محیط زیسـت ، مسـائل مرتبط با کارکنان ، و توسعۀ جوامع محلی و ١٨ مضمون سازمان دهنده و ١٠٩ مضمون پایه ، به منزلۀ ابعـاد مسـئولیت اجتمـاعی شرکت های پالایش نفت ، تأیید شدند.
در این مرحله با خبرگان (بـه صورت طبقه ای از ذینفعان کلیدی شرکت های پالایش ) که دانش و آگاهی کافی در زمینـۀ مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت و به طور خاص شرکت هـای پـالایش نفـت یـا سـابقۀ اجرایی یا مدیریتی در حوزة مسـئولیت اجتمـاعی داشـتند مصـاحبه شـد.
با توجه به اینکه متدلوژی مورد اسـتفاده بـرای کدگـذاری مضـامین در ایـن پـژوهش آترایدـ استیرلینگ (٢٠٠١) است ، در ادامه مضامین مسئولیت اجتماعی شرکت های پـالایش نفت ، که در مرحلۀ اول تحقیق مبتنی بر تحلیل مضمون شناسایی شد، طراحی شد.
شبکۀ مضامین مسئولیت اجتماعی (CSR) شرکت های پالایش نفت کشور اعتبارسنجی و آزمون مدل اگرچه هدف غایی این پژوهش ارائۀ الگویی عمـومی نیسـت و ادعـای تعمـیم پـذیری نیـز ندارد، ضرورت دارد مدل استخراج شده در مرحلۀ اول ، که به اتکای مصاحبه بـا خبرگـان و مبتنی بر تحلیل مضمون (تحلیل تم ) استخراج شد، توسط تعداد بیشتری از خبرگان بررسی و اعتبارسنجی شود.
A content analysis of corporate social responsibility (CSR) in the Oil, Gas and Petrochemical, Journal of Business Management, Vol. 32, pp.