چکیده:
مسئله اعتیاد و سوء مصرف،اختلال پیچیده و چند عاملی است و اتکا بر برتری یک عامل مانند فقدان اطلاعات،اعتماد به نفس پایین و کنار گذاشتن دیگر عوامل،سادهانگاری است و برای کاستن از زیانهای احتمالی این درد خانمانسوز دستیابی به روشهای اثربخش پیشگیری ضروری مینماید. تحقیق حاضر شیوههای موجود پیشگیری از اعتیاد را مورد مطالعه قرار داده و نگرش افراد مختلف را نسبت به تأثیر آموزش اصول اخلاقی و انسانی در پیشگیری و میزان اثربخشی آن بررسی کرده است.در همین راستا رابطهء شیوههای موجود پیشگیری نظیر رشد و گسترش آگاهیهای افراد،تولید و انتشار پیامهای مطبوعاتی و رادیویی و تلویزیونی،تهیه نشریات،ارایه مشاوه به مردم،انتقال اطلاعات از طریق پایگاههای اینترنتی،نمایش فیلم و نمایشنامه، برگزاری میزگرد و بحث آزاد و...با این روش مورد بررسی قرار گرفتند.در این تحقیق از روش پیمایشی( survey )استفاده شد؛یعنی با استفاده از پرسشنامه برای سنجش آگاهی و نگرش افراد مورد مطالعه نسبت به روش پیشگیری پیشنهادی و اثربخشی آن اقدام گردید. جامعه آماری این پژوهش کلیهء افراد 13 تا 35 ساله کشور که تعداد آنها 20830419 نفر حجم نمونه 2500 نفر محاسبه گردید.برای طراحی پرسشنامهها ابتدا با متخصصان و صاحبنظران این حوزه مصاحبههای باز صورت گرفت و با توجه به نظرات آنان پرسشنامهء نهایی با 61 سؤالی بسته و دو سؤال باز طراحی شد.در تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل آماری در سطح توصیفی از جدول و نمودار فراوانی و شاخصهای توصیفی(نظر میانگین،انحراف معیار و...) استفاده به عمل آمد.در سطح استنباطی از تحلیل رگرسیون گام به گام برای پیشبینی نگرشها نسبت به روش پیشگیری و از تحلیل معادلات ساختاری برای استخراج الگوهای ارتباطی یکسویه بین اثربخشی روش پیشگیری بر روی نگرشها استفاده به عمل آمد.یافتههای تحقیق نشان داد که نگرش کلی افراد نسبت به تأثیر آموزش اصول اخلاقی و انسانی در پیشگیری و اثربخشی آن مثبت است،هرچند بین میزان و نوع رابطهء روشهای دیگر با روش ذکر شده تفاوتهایی وجود دارد.همچنین نتایج پژوهش بیانگر آن بود که بین نگرش نسبت به آموزش اصول اخلاقی و انسانی با میزان تحصیلات و نوع شغل رابطه وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"نتیجهگیری در این قسمت با توجه به دادههای ارایه شده پاسخ سؤالات پژوهش مورد بحث و بررسی قرار میگیرد: در مورد سؤال اول«به نظر افراد جامعه مورد پژوهش،میزان اثربخشی آموزش اصولی اخلاقی و انسانی در پیشگیری از اعتیاد در مقایسه با روشهای دیگر به مواد مخدر چقدر است؟» یافتههای پژوهش نشان میدهد که نگرش آزمودنیها نسبت به اثربخشی آموزش اصول اخلاقی و انسانی بالاتر از روشهای دیگر بوده و نگرش پاسخگویان نسبت به تأثیر این شیوهء مثبت بوده است.
یا آموزش اصول اخلاقی و انسانی در پیشگیری از اعتیاد چگونه است؟» یافتههای پژوهش نشان میدهد که تهیهء نشریات،بروشورها و تراکتهای تبلیغاتی،انتقال اطلاعات از طریق اینترنت،طرح مباحثی راجع به اعتیاد در کتب درسی،غنیسازی اوقات فراغت،پایبندی افراد به اصول اخلاقی و پایبندی افراد به اصول و آموزههای دینی بر نگرش نسبت به آموزش اصول اخلاقی و انسانی،دارای ضریب مسیر مستقیم میباشند و دیگر روشها نظیر تولید و انتشار پیامهای رسانهای، ارایهء مشاوره به مردم،آموزش مهارتهای زندگی،نمایش فیلم و تئاتر و حتی رشد و توسعهء فرهنگی،جداسازی کودکان از خانوادههای معتادین و برگزاری میزگرد و بحث آزاد نیز از طریق متغیرهایی که بر نگرش نسبت به آموزش اصول اخلاقی و انسانی دارای ضریب مسیر مستقیم بودند،بر این متغیر اثر گذر هستند."